ایزو ISO

ایزو ISO یک سازمان بین‌المللی است که هدف آن تدوین و ارائه استانداردهای جهانی با هدف یکپارچه‌سازی فرایندها و نتایج می‌باشد. استانداردسازی کمک می‌کند تمامی فرایندها و فعالیت‌ها در همه سازمان‌ها و همه کشورهای دنیا به یک صورت انجام شود. در نتیجه پیامدها و نتایج قابل انتظار بوده و قابل حصول خواهند بود. از سوی دیگر ارزیابی عملکرد و مقایسه سازمان‌ها تسهیل می‌شود.

وظیفه سازمان ایزو ISO تدوین استاندارد‌های بین‌المللی با استناد به خواسته‌ها و شرایط قانونی همه کشور‌ها است. این استانداردسازی به منظور یکپارچه‌سازی همه فرآیندها و روال انجام کارها با هدف تسهیل در تولید و توسعه روز افزون تولیدات و خدمات در سایه حمایت از تولید کننده و مصرف‌کننده می‌باشد.

استاندارد‌های بین‌المللی باعث تسهیل انجام کارها می‌شوند. آنها برای حصول اطمینان نسبت به کیفیت به جهان طبقه بندی خاصی از کالاها و محصولات، خدمات و سیستم‌ها ارائه می‌نمایند. همچنین آنها ابزار‌های آسان کننده برای تجارت بین‌المللی محسوب می‌شوند. ایزو بیش از ۲۱۰۰۰ استاندارد بین‌المللی را منتشر و به روزآوری کرده است که تقریبا همه صنایع را از تکنولوژی و فن آوری گرفته تا سلامت غذایی محصولات کشاوری و مرتبط با بهداشت و را در بر می‌گیرد. استاندار‌های بین‌المللی ایزو بر روی همه و در هر جا اثر می‌گذارد.

تعریف و معنای ایزو ISO

تاریخچه ایزو از سال ۱۹۴۶ آغاز شد. زمانی که نمایندگان ۲۵ کشور در موسسه مهندسان راه و ساختمان، در شهر لندن یکدیگر را ملاقات کردند. آنها تصمیم گرفتند که سازمان بین‌المللی جدیدی را برای تسهیل همکاری‌های بین‌المللی و اتحاد یکپارچگی استانداردهای صنعتی تاسیس نمایند. سر انجام این سازمان جدید به نام ایزو در بیست و سوم سال ۱۹۴۷ به طور رسمی شروع به کار کرد.

ایزو ISO از کلمه‌ای در یونان به نام isos مشتق شده که به معنی برابری و یکسانی است و هدف اصلی یک استاندارد را در واقع بیان می‌کند. اما سازمان بین‌المللی استاندارد سازی به لاتین  مخفف ایزو را نخواهد داشت در  واقع  عبارت International Organization for Standardization به مفهوم سازمان بین‌المللی استاندارد سازی بصورت مخفف می‌شودios  که بنابراین iso مشتق این عبارت نیست.

سازمان بین‌المللی ایزو مجموعه‌ای از توسعه دهنده‌های ایزو را گرد هم آورده است. برخی بصورت اعضا اصلی، برخی اعضا فرعی  و قسمتی به عنوان اعضا جانبی در این سازمان مشارکت دارند. این سازمان در حال حاضر ۱۴۷ عضو دارد که ایران و سازمان استاندارد ملی ایران یکی از این اعضا و از اعضا اصلی محسوب می‌شود.

ایزو مجموعه‌ای از توسعه دهنده استانداردها می‌باشد که به معنی شفاف سازی کلیه فعالیت‌های خدماتی و تولیدی است. بطوریکه برای تولید کننده و مصرف‌کننده تمام مراحل انجام کار مشخص باشد.با دقت بر بسته بندی کالای خریداری شده ویا تبلیغات شرکت‌های خدماتی ممکن است علامت یا علایمی مانند آرم استاندارد ایران، CE، ISO 9001:2000، ISO 14001:2004، OHSAS 18000، HACCP یا … رامشاهده کنید. هرکدام ازاین علایم نشان دهنده پیامی هستند که در این کاتالوگ به شماری از آنها اشاره می‌شود.

مزایای ایزو ISOبرای سازمان‌ها

استانداردهای بین‌المللی ایزو ISO اطمینان می‌دهند که کالاها و خدمات مطمئن، معتبر و با کیفیت هستند. برای شرکت‌ها این استانداردها ابزارهای استراتژیکی هستند که هزینه‌ها را با کم کردن تلفات و اشتباهات و افزایش تولید، کاهش می‌دهد. استانداردهای ایزو به شرکت‌ها کمک می‌کنند که بازارهای جدید دسترسی داشته باشند. همچنین حوزه کاری‌شان را با کشورهای در حال توسعه هم سطح کرده و تجارت جهانی را تسهیل نمایند.

• تحقق یافتن اهداف سازمان
• اعتبار سازمان و وجهه معتبر آن در عرصه رقابتی
• وضوح و شفافیت فرآیندهای داخلی سازمان و استفاده بهینه از موقعیتها
• جلوگیری و پیشگیرانه عمل نمودن به جای اصلاح خطاها
• بهبود فعالیت‌ها و ارتقاء کارآیی سازمان از بروز عدم انطباق
• رضایت کارکنان و مشتریان
• صرفه جویی در هزینه و زمان
• بهبود مستمر

در سالهای اخیر میزان توجه به استانداردهای ایزو ISO کیفی رشد زیادی داشته است. این امر توجه شرکت‌ها به امر کیفیت در خدمات و تولیدات را می‌رساند. آمارها نشان می‌دهد استفاده از استانداردهای ایزو نسبت به سال ماقبل خود رشد دارند. این نشان از مزایای استقرار و ثبت سیستم مدیریت کیفیت در شرکت‌ها می‌دهد. در حال حاضر در بین شرکت‌های مختلف در داخل کشور ثبت گواهینامه‌های ISO به عنوان یک نیازمندی بدیهی جهت حفظ توانایی رقابت و کیفیت محصول و رعایت قوانین و مقررات دولتی به شمار می‌آید.

انواع گواهینامه ایزو ISO

سازمان جهانی استانداردسازی بیش از ۲۱۰۰۰ استاندارد برای تمامی تولیدات و صنایع تدوین و منتشر کرده است. در این بین برخی از استانداردهای مدیریتی آن بیش از سایر استانداردهای مورد اقبال گرفته است. اکثر سازمان‌ها و شرکت‌ها نسبت به اجرا و دریافت گواهینامه‌های آن اقدام می‌کنند. از این دست می‌توان به استانداردهای سیستم مدیریت کیفیت مانند ایزو ۹۰۰۰ و ایزو ۹۰۰۱ اشاره کرد. با رشد مباحث مربوط به مسائل اجتماعی استاندارد ایزو ۲۶۰۰۰ نیز طرفداران زیادی دارد.

هر یک از علامت‌های استاندارد بصورت کدی تعریف شده است که مرتبط با موضوعی می‌باشد. مثلا iso9001 به موضوع مدیریت کیفیت در یک شرکت اشاره دارد. استاندارد ایزو ۱۴۰۰۱ تعهد شرکت به محیط زیست را ثایت می‌کند. Haccp  نشان دهنده کیفیت مواد غذایی تولیدی یک شرکت و سلامت آنها است. هزاران تعریف دیگر که بسته به موضوع شرکت می‌تواند اتخاذ شود.

گواهینامه‌های ایزو هر کدام برای خود در دسته و یا خانواده‌ای قرار دارند. البته الزاما همه استاندارد‌های تعریف شده در این دسته‌ها جای نمی گیرند. مثلا خانواده iso9000 مرتبط با کیفیت محصولات هستند که معرف ترین و مرسوم ترین این استاندارد‌ها iso9001 مدیریت کنترل کیفیت می‌باشد و یا خانواده ISO 14000 مربوط به محیط زیست هستند. این نوع ایزوها دارای زیر مجموعه هایی هستند که به انها دسته یک ایزو می‌گویند.

خلاصه و جمع‌بندی

ایزو همانگونه که اورده شد مختص سازمان بین‌المللی استاندارد سازی است. این سازمان هزاران استاندارد را در زمینه‌ها و موضوعات مختلف تدوین نموده و مورد تایید همه اعضا قرار گرفته است. هر شرکتی که از این علائم بر روی محصولات خود استفاده نماید در واقع تعهد خود به جامعه و مشتریان را اثبات و کیفیت و برتری محصولات خود را به رخ رقبا کشیده است.

شرکت‌هایی که می‌خواهند ایزو دریافت نمایند باید مطابق با دستورالعمل‌ها و آئین‌نامه‌های مرتبط با استاندارد مورد نظر فرآیند‌ها و اقداماتی را در شرکت انجام دهند. پس از آن با تایید کارشناسان یکی از سازمان‌های صادر کننده ایزو می‌توانند این گواهینامه‌ها را دریافت نمایند. از اقداماتی که باید شرکت‌ها برای دریافت استاندارد مورد نظر خود انجام دهند. به عنوان مثال برای ISO 9001 سیستم مدیریت کیفیت به عنوان پایه همه استاندارد‌ها می‌تواند مراحل زیر را تشریح کرد.

استاندارد کردن و استاندارد (ایزو) از پایه‌های علم و فناوری است که در پیشرفت صنعت و اقتصاد نقشی به سزا دارد. باید در جهت افزایش سطح کیفیت‌ها تلاش کرد تا به فناوری پیشرفته تولید هر محصول دست یافت. اکثرا به صورت فکر می‌کنند که استاندارد فقط برای حفظ منافع مصرف‌کننده است.