مقاله ISI

مقاله ISI در اصطلاح به مقالاتی گفته می‌شود که در ژورنال‌های نمایه شده در موسسه اطلاعات علمی چاپ شده باشد. موسسه اطلاعات علمی یا ISI (Institute for Scientific Information)  بخشی از شرکت تامسون رویترز است. مقاله‌های نمایه شده در این موسسه معمولاً از اعتبار علمی خوبی برخوردار هستند. بنابراین اگر می‌خواهید مقاله خود را در یک ژورنال علمی معتبر چک کنید ابتدا مطمئن شوید آن ژورنال در سایت تامسون رویترز نمایه شده باشد.

همه مجلات نمایه شده در این سامانه مورد تایید وزارت علوم نیست. همچنین تمامی این مجلات نیز ارزش علمی یکسانی ندارند. مهم‌ترین ملاک برای تعیین ارزش علمی این مجلات میزان ضریب تاثیر یا ایمپکت فاکتور آنها است.

هم اکنون این استاندارد در اختیار موسسه  Clarivate Analytics می‌باشد. شما به راحتی می‌توانید ISI بودن یک ژورنال را از طریق سایت  Clarivate Analytics بررسی کنید. بهترین روش برای تشخیص مقاله ISI آن است که به سایت https://mjl.clarivate.com رجوع کنید. از طریق وارد کردن نام کامل و صحیح نشریه یا شماره ISSN مجله مد نظر در کادر موجود در صفحه اصلی سایت، اطلاعات مجله مد نظر را جستجو کنید. در صورتی که مجله مد نظر شما تحت پوشش آی اس آی باشد، این موضوع در صفحه اطلاعات مجله مورد نظر مشاهده خواهد شد. نمایه شدن یک مجله توسط  و  نیز نشان از آی اس آی بودن مجله است.

تاریخچه موسسه اطلاعات علمی (ISI)

موسسه اطلاعات علمی در سال ۱۹۶۰ با تمرکز بر علم‌سنجی و انتشارات علمی توسط یوجین گارفیلد تأسیس شد. این موسسه توسط موسسه علمی تامسون در سال ۱۹۹۲ خریداری و به‌عنوان تامسون آی.اس.آی شناخته شد و اکنون نیز با نام تامسون ساینتیفیک شناخته می‌شود. تامسون در سال ۲۰۰۸ با گروه رویترز Reuters Group ادغام شد، و هم اکنون Thomson ISI قسمتی از دپارتمان Healthcare & Science متعلق به موسسه Thomson Reuters است. این موسسه نشریاتی را که در تمام جهان منتشر می‌شوند بررسی و مقالات نشریاتی را که معتبر می‌داند به منظور امکان جستجو در مراکز علمی و تحقیقاتی، فهرست می‌کند. این امکان جستجو با دریافت هزینه در اختیار استفاده کنندگان گذاشته می‌شود.

مؤسسهٔ ISI خدمات مربوط به پایگاه‌های دادهٔ فهرست کتاب‌ها و مقالات را ارائه می‌دهد. به‌طور اختصاصی این خدمات نمایه‌سازی نقل‌قول‌ها و تحلیل آنها است که توسط خود گارفیلد پایه‌گذاری شده است. این خدمات شامل نگهداری داده‌های نقل‌قول‌های مقالات هزاران نشریهٔ دانشگاهی است. این پایگاه داده به پژوهشگران این امکان را می‌دهد که بداند کدام مقاله‌ها بیشتر مورد ارجاع قرار گرفته و چه مقالاتی از این مقاله مطلبی را نقل‌قول کرده‌اند.

انواع مقاله ISI

موسسه ISI با دسته بندی علوم در سه دسته کلی SCI ,SSCI ,Art&Humanities به سنجش علوم منتشره می‌پردازد.

دسته نخست (SCI) شامل موضوعات علوم کشاورزی، زیست محیطی، مهندسی، فناوری و علوم کاربردی، علوم پزشکی و زیستی، علوم فیزیکی و شیمیایی است.

دسته دوم (SSCI) شامل علوم اجتماعی، جامعه شناسی، ارتباطات، علوم تربیتی، روانشناسی و مدیریت است.

دسته سوم (Art&Humanities) شامل هنر، ادبیات، تئاتر و هنر‌های نمایشی، مذهب، تاریخ معماری، رادیو و تلویزیون و موسیقی است.

ایمپکت فاکتور و اعتبار مقاله ISI

اگر یک مقاله علمی-پژوهشی نوشته‌اید برای نشر آن بهتر است از مجله‌های نمایده شده در آی اس آی استفاده کنید. چه مقاله‌های آی اس آی معمولاً  اعتبار خوبی دارند ولی همیشه نمایه ISI نشان از اعتبار ژورنال نمی باشد. لیست ژورنال‌های نامعتبر اعلام شده توسط وزارت علوم را می‌توانید از این سایت دانلود کنید. در صورتی که بدون توجه به لیست سیاه وزارت علوم، مقاله ISI خود را در ژورنال‌های نامعتبر چاپ نمایید، هیچ تضمینی برای دریافت اجازه دفاع پایان‌نامه وجود ندارد.

یکی از روش‌های سنجش اعتبار مقاله آی اس آی میزان ایمپکت فاکتور آن است. این عامل همه ساله توسط ISI برمبنای ارجاعات به هر یک از مجلات علمی آن محاسبه می‌شود و نتیجه در گزارشات ارجاع مجله یا Journal Citation Reports یا به اختصار JCR ٬ منتشر می‌شود. این ضریب٬ نه برای مقاله یا نویسنده٬ بلکه برای مجله محاسبه می‌شود. محاسبه برمبنای یک دوره سه ساله صورت می‌گیرد. فرضا اگر در سال ۸۴ جمعا ۴۰ ارجاع به یک مجله صورت گرفته باشد و در آن مجله در سال ۸۲ تعداد ۲۶ مقاله و در سال ۸۳ تعداد ۲۴ مقاله چاپ شده باشد٬ ضریب ارجاع آن مجله، از تقسیم ۴۰ بر ۵۰ به دست می‌آید که ۰/۸ است. یعنی به طور متوسط٬ هر مقاله آن نشریه ۰/۸ مرتبه مورد استناد مقالات دیگر قرار گرفته است.

آیا مقاله ISI است؟

پژوهشگران همیشه یک سوال بزرگ دارند. آیا مقاله اعتبار آی اس آی دارد؟ یافتن پاسخ به این سوال کمی دشوار است زیرا مرجع رسمی بررسی اعتبار مجلات، وبگاه تامسون رویترز است. اما اگر به این سایت رجوع کنید هیچ چیزی درباره اعتبار مجلات پیدا نخواهید کرد. با داشتن یکی از اطلاعات زیر می‌توانید اعتبار مجلات را بررسی کنید:

• نام کامل مجله
• شاپا ISSN

برای پاسخ به این سوال که آیا مجله اعتبار آی اس آی دارد مراحل زیر را دنبال کنید:

• به سایت https://mjl.clarivate.com رجوع کنید.
• نام کامل مجله یا شاپای مجله را وارد کنید
• در صورتی که مجله مورد نظر در سایت تامسون رویترز نمایه شده باشد، جزئیات آن قابل مشاهده خواهد بود.

همچنین با مراجعه به سایت scimagojr.com می‌توانید میزان ضریب تاثیر مجلات را مشاهده کنید.

همانطور که گفته شد هر مقاله‌ای که آی اس آی باشد مورد تایید وزارت علوم نیست. بهترین مرجع داخلی برای این موضوع رجوع به سایت impactfactor.ir می‌باشد.

چاپ مقالات ISI در ایران

در ایران بالاترین امتیاز به پژوهشگری تعلق می‌گیرد که بتواند مقاله خود را در مجله ISI چاپ نماید. طبق بخش نامه وزارت علوم نتیجه فعالیت‌های پژوهشی که به صورت مقاله‌های علمی چاپ می‌شوند بر اساس WOS (یا JCR) بودن یا ISI Listed بودن یا ISC بودن دارای امتیازات جداگانه هستند. آی‌اِس‌آی، سالانه گزارشی را تحت عنوان گزارش استنادی مجلات علمی را که با سرواژه جی‌سی‌آر (به انگلیسی: Journal Citation Reports) معروف است ارائه می‌کند که در آن مجلات نمایه‌شده در بانک اطلاعاتی خود را بر اساس شاخصی با عنوان ضریب تاثیرگذاری رتبه‌بندی می‌کند. در حال حاضر ضریب تاثیرگذاری یکی از شاخص‌های اصلی برای اعتبار علمی مجلات علمی محسوب می‌شود.

دانشگاه‌های مختلف امتیازات خاصی را برای چاپ مقاله مستخرج از پایان‌نامه در نظر گرفته‌اند. همچنین دانشجویان خارج از کشور برای به تأیید رساندن مدرک خود در وزارت علوم باید یک مقاله مستخرج از رساله دکتری در مجلات WOS چاپ نمایند. مقالات ISI نقش بسیار مهمی در فعالیت‌های علمی پژوهشگران داخل کشور ایفا می‌کند. در ایران دسترسی به مقالات isi به دلیل تحریم‌های علمی وجود ندارد. در این میان سایت‌هایی وجود دارند که دسترسی به این مقالات را برای محققین ایرانی فراهم کرده‌اند. اگر چه اطلاعات علمی مهم به تمامی زبان‌ها برای چاپ مقاله انجام می‌شود، اما موارد ذکر شده باید به زبان انگلیسی باشد تا تحت داوری و ارزیابی ISI قرار گیرد زیرا ارزیابی کنندگان مجلات علمی در ISI نمی‌توانند عناوین و منابع بکار رفته در مقالات را به زبان انگلیسی ترجمه کنند.

خلاصه و جمع‌بندی

در ایران سیستمی داخلی برای داوری فعالیت‌های پژوهشی وجود ندارد، به همین دلیل داوری را به سیستم خارجی سپرده‌اند. سیستم ISI سیستمی است که در حال حاضر در حال استفاده از آن هستیم. طبق بخش نامه وزارت علوم نتیجه فعالیت‌های پژوهشی که به صورت مقاله‌های علمی چاپ می‌شوند بر اساس WOS (ا JCR) بودن یا ISI Listed بودن یا ISC بودن دارای امتیازات جداگانه هستند. به عنوان مثال اگر هزینه طرح پژوهشی از ۵ میلیون تومان بیشتر شود. مجری طرح باید دو مقاله مستخرج از طرح را در یک مجله (WOS) (JCR) چاپ نماید. اگر از ۱۰ میلیون تومان بیشتر شد ۳ مقاله و اگر موفق به چاپ مقاله نشد جریمه می‌شود.

این موسسه در ایران به خاطر ارزش گذاری بر اساس آن برای ارتقای اساتید و برای دانشجویان دکترا شهرتی بیش زیادی یافته است. این موسسه ادعا می‌کند که با رعایت اصول اعتماد و حفظ استقلال، در نمایه کردن نشریات به صورت بی طرفانه عمل می‌کند. و هر نشریه‌ای که صلاحیت لازم را کسب کند در لیست موسسه قرار می‌گیرد.لیستی بالغ بر ۱۲۰۰۰ ژورنال توسط موسسه ISIبه روز نگهداری می‌شود. این لیست ۱۱۰۰ ژورنال هنر و منابع انسانی را به همراه مجلات علمی دیگر دربر می‌گیرد. درحقیقت ISI پایگاهی برای فهرست نمودن و پوشش دادن جامع مهمترین مجلات علمی منتشره در دنیا به منظور تبادل اطلاعات میان پژوهشگران مختلف می‌باشد. شمار مجلات ISI ثابت نیست. یک مجله ممکن است در یک زمان، از مجلات ISI محسوب شود، اما به دلیل کاهش بار علمی، بعدا از لیست مجلات ISI کنار گذاشته شود.