غربالگری فازی

غربالگری فازی (Fuzzy Screening) روشی است که توسط رونالد یاگر برای انتخاب معیارهای با اهمیت در میان معیارها و شاخص‌های موجود ارائه شد. این روش در جایی مفید است که باید از بین گزینه‌های زیاد، یک زیرمجموعه کوچک را برای بررسی‌های بیشتر انتخاب نمود.

روش غرالگری براساس اطلاعات مقدماتی بنا شده است و روشی که مورد بحث قرار می‌گیرد، فقط نیاز به یک مقیاس غیرعددی برای ارزیابی و انتخاب گزینه‌ها دارد. این تکنیک توسط یاگر Yager ارائه شده است و در آن از عملگر OWA استفاده شده است. در این بخش ابتدا متغیرهای زبانی و عملگر OWA توضیح داده می‌شود. سپس فرایند غربال‌سازی مبتنی بر منطق فازی تشریح می‌گردد.

عملگر OWA یا Ordered Weighted Averaging Aggregation در قلمرو تصمیم‌گیری چندمعیاره مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین کاربرد این روش تنها منحصر به محاسبات فازی نیست و در مطالعات غیرفازی از جمله نقشه‌برداری نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

آشناییی غربالگری فازی

مسائل غربالسازی ضمن داشتن مشخصه حداقل اطلاعات عموما در برگیرنده مشارکت چندین نفر در فرآیند تصمیمگیری هستند. البته واقعیت وجود حداقل اطلاعهت در بهاره گزینه‌ها / معیارها به علت محدود کردن عملیات لازم برای ترکیب نظرات چندین نفر، مساله را پیچیده‌تر می‌کند. یاگر تکنیکی به نام سیستم غربالگری فازی برای مدیریت ایهن فرآیند پیشنهاد می‌کند که می‌تواند با ملاحظه حداقل اطلاعات (کمبود اطلاعهت جزئه در ارتبهط به معیارها) اجماع لازم را فراهم آورد.

اجرای این تکنیک فقط نیازمند ارائه اطلاعات ارجحیتی زبانی با مقیاس ترتیبی است. این مشخصه به اعضای تیم تصمیم‌گیرنده امکان می‌دهد تا دانش و اطلاعات خود را درباره میزان رضایتشان بر روی معیارها و با گزینه‌های تصمیم در شکل متغیرههای زبانی مانند بی نهایت با اهمیت تا کاملا بی اهمیت فراهم آورند و توانایی انجام عملیات بر روی ارجحیت‌های زبانی نادقیق به آنها امکان می‌دهد تا از منابع با حداقل اطلاعات مرتبط با موضوع مورد بررسی استفاده نمایند. به عبهرت دیگه، هه فهد تصمیم‌گیرنده نظر و عقیده خود را درباره درجات اهمیت هر معیار و نیز تأمین معیارها توسط معیارها بیان میدارد. این ارزیابی در قالب عناصر مقیاس کیفی تعریف شده در جدول عبارات کلامی انجام می‌پذیرد. استفاده از چنین مقیاسی یک تعریف طبیعی از Sk‌ها را فراهم می‌آورد. به طوری که برای هر h>k داریم Sh>Sk و ماکزیمم و مینیمم به صورت زیر تعریف می‌شود:

min (Sh , Sk ) = Sk , If Sh>Sk

max (Sh , Sk ) = Sh , If Sh>Sk

لذا بر اساس چنین مقیاسی، هر فرد تصمیمگیرنده، مجموعهای از n ارزش برای معیارها و شاخص‌های ارزیابی ارائه می‌دهند. این ارزش‌ها، درجات اهمیت معیارها یا درجه تأمین معیارها توسط گزینه‌های تصمیم نشان می‌دهند.

گام‌های غربالگری فازی

فرایند غربال‌سازی فازی، یک فرآیند دو مرحله‌ای است:

الف – کسب اطلاعات و دانش از اعضای تیم تصمیم‌گیرنده: در این مرحله از اعضای تیم تصمیم گیرنده خواسته می‌شود قضاوت خود را درباره میزان درجات اهمیت هر معیار و یا درجه تأمین هر معیار توسط گزینه‌های تصمیم به صورت عبارات کلامی (شکل پایین) بیان کنند که مبتنی بر یک مقیاس ترتیبی خطی است.

عبارات کلامی غربالگری فازی

ب – تلفیق و تجمیع قضاوت زبانی اعضای تیم تصمیم‌گیرنده. در این مرحله، قضاوتها و ارجحیت‌های فازی هر عضو تیم تصمیم‌گیرنده درباره درجات اهمیت هر معیار و یا درجه تأمین هر معیار توسط گزینه‌های تصمیم با همدیگر تلفیق و تجمیع می‌شوند تا یک ارزش واحد برای هر عامل بدست آید.

استنتاج غربالگری فازی

مسائل تصمیم‌گیری چندشاخصه مستلزم ارزیابی و تعیین ارزش عملکردی موضوع‌ها و پدیده‌های مورد مطالعه هستند، که نیازمند غربالسازی، شناسایی و انتخاب شاخصهای کلیدی و مهم ارزیابی میباشند. مسائل غربالسازی با زیر مجموعه‌های بزرگی از مجموعه گزینه‌های ممکن شروع میشوند. فرآیندانتخاب یک زیر مجموعه A از X فرایند غربالسازی نامیهده می‌شود. هر گزینه اساساً با حداقل اطلاعات مورد نیاز که مبین مناسب بودن آن به عنوان بهترین گزینهه است، توصیف می‌شود و در بررسیهای بعدی از آن برای انتخاب یک زیر مجموعه A از X  استفاده می‌گردد.

بعد از یک تابع اجماع نظر مناسب، می‌توان از اپراتور OWA برای تجمیع نظرات اعضای تیم تصمیم‌گیرنده استفاده نمود. اپراتور متوسط‌گیری موزون مرتب شده یا OWA یک روش موثر برای تجمیع ارجحیت‌های زبانی افراد در یک ارجحیت زبانی جمعی و گروهی است. این اپراتور به عنوان یک تکنیک جمع جدید توسط یاگر معرفی شده است.

اولین گام در این مرحله یک تابع تجمیع مانند Qبرای بدنه تصمیمگیری است. این تابع مبین توافق تعداد مشخصی از اعضای تیم تصمیم‌گیرنده بر روی درجه درجات اهمیت هر معیار و یا درجه تأمین هر معیار توسط گزینه‌های تصمیم و غربال شدن آن عامل به عنوان یک شاخص کلیدی و یا انتخاب آن گزینه به عنوان مناسبترین گزینه است. بر این اساس برای هر عامل i  بدنه تصمیمگیری یک ارزش  Q(k) فراهم می‌کند. ارزش Q(k) بیان میدارد که اگر عضو k ام، نخست عامل i  را به عنوان یک شاخص کلیدی و سپس انتخاب آن گزینه را به عنوان مناسبترین گزینه تشخیص داده باشد، آنگاه چگونه آن عامل برگزیده خواهد شد.

فایل آموزش کامل روش غربالگری فازی

لطفا قبل از دانلود محصول به دقت محتویات بسته آموزشی را بخوانید:

• تنها در صورتی خرید کنید که به پارس مدیر اعتماد دارید.
• سه مقاله زبان اصلی یاگر در زمینه غربالگری فازی
• آموزش غربالگری فازی براساس فصل هشتم کتاب علم مدیریت فازی دکتر آذر
• نکته: غربالگری فازی نوشته آذر دارای مثال عددی است و در ۲۰ صفحه تهیه شده است.

منبع: غربالگری فازی فصل هشتم کتاب علم مدیریت فازی نوشته عادل آذر