نظام پیشنهادها
نظام پیشنهادها رویکردی نظام‌مند است که دیدگاه‌های کارکنان را در دریافت و کارشناسی و در صورت پذیرش به مرحله اجرا در می‌آورد. در یک سازمان پیشرو، کوشش می‌شود تا پیشنهادهای کارکنان با هدف جلب مشارکت آنها و بهبود عملکرد سازمان گردآوری شود.
نظام پیشنهادها پل ارتباطی مغزها و انتقال دانش و تجربه است. در نظام پیشنهادات، هیچ اندیشه‌ای کوچک شمرده نمی‌شود. این سیستم مدیریتی، یا طرح بسیج اندیشه‌ها، یکی از چشم‌اندازهای ایجاد پویائی، بهبود فرآیندها و کیفیت خدمات می‌باشد. چشم‌انداز سازمان در دستیابی به قابلیت‌های پویا و بهبود مستمر کیفیت نیازمند مشارکت کارکنان است. این نظام نیز گامی در راستای اهداف مدیریت مشارکتی در سازمان است.
تاریخچه نظام پیشنهادها
مشارکت یک مفهوم تاریخی است که ریشه در اداره امور عمومی و افکار مذهبی دارد. امری میلر معتقد است که باید بوسیله مشارکت با کارکنان در راستا تحقق اهداف سازمان کوشید. لیسا کراس به طور صریح مدیران را مکلف می‌کند در اموری که نیاز به تحقیق و تفحص دارند بر مبنای مشورت به تصمیم‌گیری بپردازند.
نظام پذیرش و بررسی پیشنهادها به عنوان یک روشمدیریتی در افزایش کارایی و سود سازمان در ایالات متحده مرسوم بوده‌است. پس از جنگ جهانی دوم، ژاپنی‌ها با این سیستم در صنایع امریکا آشنا شدند و کم کم آن را در صنایع خود ترویج دادند. این نظام به طور فراگیر از دهه ۱۹۵۰ در شرکتهای تولیدی خدماتی کشور ژاپن به کار گرفته‌شد. سپس از سوی شرکت‌ها و سازمان‌های دیگر کشورهای جهان پذیرفته و معمول گردید. این نظام از دهه ۱۳۶۰ در شماری از شرکتهای صنعتی کشور ایران نیز به اجرا گذاشته‌شد و با توجه به کامیابی هایی که در این گروه از شرکت‌ها بدست‌آمده، مورد استقبال دیگر شرکت‌ها و سازمان‌های صنعتی، تولیدی و خدماتی قرار گرفته است.
در ایران نظام پیشنهادها برای نخستین بار در اوایل سال ۱۳۶۷ در یکی از شرکتهای تحت پوشش سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران به اجرا درآمد. شرکت ایران رادیاتور پیشگام این نظام در مدیریت و سازمان‌های ایرانی است. از آن به بعد شرکتهای دیگری نیز به اجرای نظام پیشنهادها پرداختند که امروزه در بسیاری از سازمان‌ها و شرکتهای داخلی، این نظام پیاده‌سازی شده‌است.
تعریف و مفهوم نظام پیشنهادها
نظام پیشنهادها (Suggestion System) روشی است که می‌توان از فکر و اندیشه‌های کارکنان برای مسئله یابی، چاره‌جویی و حل مسائل و مشکلات سازمانی بهره جست. بر اساس نظام پیشنهادات کلیه کارکنان از عالی‌ترین رده سازمانی تا پایین ترین سطح آن می‌توانند پیشنهادات، ایده‌ها، ابتکارات و نظرات خود را برای رفع نارسایی‌های موجود در روند کاری و یا بهبود روش‌های انجام کار و یا افزایش کیفیت تولید ارائه دهند. البته نظام پیشنهادات فقط انتقاد نیست بلکه در آن راه چاره نیز ارائه می‌گردد.
فقط به بیان مشکلات پرداخته نمی شود بلکه راه حلهای رفع مشکلات نیز ارائه می‌شود از این طریق کارکنان می‌توانند به همه امور و فعالیت‌های سازمان بپردازند و پیشنهادهای اصلاحی خود را بر اساس فرآیندی مشخص تدوین و ارائه نمایند. استقرار نظام پذیرش و بررسی پیشنهادات در یک سازمان توجه و حساسیت کارکنان را به فرآیندهای کار بیشتر کرده و باعث مشارکت بیشتر کارکنان در سازمان می‌شود. و با افزایش مشارکت، خلاقیت و روحیه کارکنان، راهکارهای عملی برای حل مسائل و مشکلات سازمان پیدا می‌شود.
هدف‌های نظام پیشنهادها
هدف از اجرای نظام پیشنهادها را به طور کلی ایجاد فضای مناسب برای مشارکت کلیه کارکنان در جهت تحقق اهداف سازمانی بیان می‌کنند. چنانچه بخواهیم تصویری روشن تر از اهداف و منافع اجرای این نظام ارائه دهیم، موارد زیر قابل ذکر هستند
- استقرار و توسعه محیط خلاق در تمامی سطوح سازمان
- تقویت فرهنگ و حس تعلق سازمانی
- گسترش حوزه تفکر، تعمیق و نهادینه نمودن بهبود مبتنی بر تغییر
- گسترش سطوح یادگیری سازمانی
- بهره‌گیری از پیشنهادهای سازنده و مؤثر سازمانی در راستای فعالیت‌های بهبود
- شناسایی و تقویت منابع خوشفکر و خلاق
- همراستا سازی اهداف فردی و سازمانی
- استفاده از راهکارهای حل مسئله با کمترین هزینه
- مشارکت کارکنان در تصمیم سازی‌ها و برنامه ریزی ها
- آگاهی مدیریت از میزان توانایی‌های بالفعل و بالقوه کارکنان
- ارج نهادن به شخصیت وجودی و شأن و منزلت انسان‌ها
- بهبود کار سازمان، افزایش بهره وری و کیفیت، کاهش هزینه‌ها و ضایعات
- تقویت و بهبود ارتباط میان کارکنان و سازمان و ایجاد حس اعتماد متقابل
- ایجاد شرایط مناسب برای کار و فعالیت و حذف موانع در مشارکت فراگیر کارکنان
افزایش انگیزش در کارکنان، تشویق روحیه کاری و افزایش قابلیت حل مسأله از دیگر مزایای نظام پیشنهادها است. همچنین این نظام موجب اشاعه فرهنگ مشارکتی و همکاری دسته جمعی در حل مشکلات و بهبود روابط کاری و رفتار سازمانی می‌شود.
پایان سخن
متأسفانه به دلایل مختلف نظام مشارکتی و پیشنهادات در کشور ما جایگاه خود را پیدا نکرده‌است. کارکنان در تصمیم گیریهای سازمان مشارکت داده نمی‌شوند و اگر در یک سازمانی مشارکت هم داده شوند از طرف کارکنان استقبال نمی‌شود.
برای سنجش این مقوله پرسشنامه نظام پیشنهادها را دانلود کنید.
شاید از مهمترین دلایل عدم استقبال کارکنان ازنظام پیشنهادها به دلیل بی‌توجهی به نظرات و پیشنهادات کارکنان بوده است. که نظرات و پیشنهاداتی را مطرح‌کرده اند ولی به آنها بهایی داده نشده است. و لذا برای کارکرد بهتر این نظام در سازمان‌های ایران ابتدا باید کار فرهنگی صورت گیرد تا ذهنیتی که از ارائه پیشنهادات دارند تغییر یابد، به همین علت اگر این سیستم را در سازمان مستقر گردید انتظار نداشته باشید که از فردای آن روز پیشنهادات از جای جای سازمان سرازیر گردد بلکه برای معتبر سازی و ایجاد یک ذهنیت مثبت تلاش کنید و آن نیز با شعار امکان پذیر نمی‌باشد بلکه باید عملاً نظام پیشنهادات را تقویت کنید.
تهیه و تنظیم: پشتیبانی پارسمدیر
مدیریت منابع انسانی | ۲۳ اردیبهشت ۰۳
