کتاب مدیریت تطبیقی
عنوان: کتاب مدیریت تطبیقی
نویسنده: مهدی الوانی و سیمین سلطانی
تهیه و تلخیص: فاطمه حق‌شناس
ناشر: انتشارات پیام نور
نوع اثر اصلی: چاپی و کاغذی
نوع فایل: ورد
محتوا: خلاصه کتاب
تعداد صفحات: ۴۰ صفحه
زبان: فارسی
مدیریت تطبیقی Comparative management عبارت است از مطالعه وجوه اشتراک و افتراق میان نظامهای اداری و مدیریت از ابعاد و جنبه‌های گوناگون. این مقایسه می‌تواند بین سازمان‌های دولتی و خصوصی، انتفاعی و غیرانتفاعی، تولیدی و غیرتولیدی، بزرگ وکوچک، موفق و ناموفق انجام گیرد.
کانون بحث در این مطالعات معمولاً فلسفه مدیریت، دیدگاه‌ها، شیوه‌های مدیریت، ساختارها و فرایندها و خط‌مشی‌های سازمانی است. مطالعه تطبیقی در مدیریت در سطح کلان عبارتست از مقایسه ی نظامها و شیوه‌های مدیریت در نظامهای اجتماعی مختلف برای تعیین وجوه اشتراک و افتراق بین آنها و در نهایت سنجش و ارزیابی آنها. این مقایسه ممکن است بین دو یا چند جامعه یا یک جامعه در زمان‌های متفاوت صورت گیرد. در این بخش خلاصه‌ای از کتاب مدیریت تطبیقی الوانی و سیمین ارائه شده است.
مقدمه‌ای بر کتاب مدیریت تطبیقی
مدیریت تطبیقی از منظر سازمانی نیز قابل بررسی است. در مطالعات تطبیقی اداری که بطور عملی با مسائل برخورد می‌کنیم کارکمی پیچیده تر می‌شود. برای بررسی باید ابعاد مختلف را درنظرگرفت تا مطالعه فراگیر باشد:
۱- اگر دو پدیده مورد مقایسه دو سازمان باشد دو سازمان ( دوپدیده ) را باید به‌گونه‌ای انتخاب شوندکه مقایسه پذیر و تطبیق پذیر باشند. دو سازمان باهم کاملاً بیگانه یا کاملاً مشابه نباشند و حداقل دارای یک وجه اشتراک باشند. زمانی کار مقایسه معنی پیدا می‌کند که میان پدیده‌های مورد مقایسه شباهت‌هایی وجود داشته باشد.
۲- باید دقیقاً معین شود چه عوامل یا متغیرهایی را در دو سازمان با هم مقایسه می‌شوند. زیرا مقایسه باید بر مبنای ملاک‌هایی انجام گیرد که به اعتبار مطالعه لطمه نزند. درواقع باید متغیر یا متغیرهایی که بین دو سازمان مشترکند نه لزوماً مشابه انتخاب کرد تا اساس مقایسه قرار گیرد. بدین ترتیب انتخاب صحیح متغیرهاست که اعتبار مطالعه ی تطبیقی را تضمین می‌کند.
مطالعه تطبیقی اداری حداقل دو سازمان را برای بررسی بر می‌گزیند و به تمامی جوانب و وجوه آن دقیقاً می‌نگرد. این رویکرد به کمک متغیرهایی آنها را نسبت به هم مقایسه می‌کند و نقاط تشابه و اختلافشان را می‌شناسد. از اینرو می‌توان مطالعه تطبیقی اداری را به صورت زیر تعریف کرد: کنار هم نهادن دو سازمان که با یکدیگر حداقل یک وجه اشتراک دارند و بررسی دقیق و تجزیه وتحلیل همه جانبه آنها به کمک متغیرهای مقایسه پذیر به منظور شناخت نقاط تشابه و اختلافشان.
مدیریت تطبیقی و تطبیق مدیریت
الوانی و سیمین در کتاب مدیریت تطبیقی معتقدند مدیریت تطبیقی عبارت است از مقایسه نظامها و شیوه‌های مدیریت در سیستم‌های اجتماعی مختلف. این مقایسه ممکن است بین دو یا چند جامعه و یا یک جامعه در برش‌های گوناگون زمانی انجام شود. اینگونه مقایسه‌ها فقط یک مقایسه ساده نیست بلکه ریشه‌ها و علل تفاوت‌ها و بویژه دربگیرنده شرایطی است که اینگونه تفاوت‌ها را ایجاد کرده است.
تطبیق مدیریت عبارت است از تناسب بین تئوری‌ها، ابزارها و شیوه‌های مدیریت با شرایط محیط سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با استفاده از دستاوردهای علمی و تجربی کشورهای صنعتی توسعه‌یافته. در این رویکرد کوشش می‌شود تا با الگوبرداری از کشورهای پیشرفته برای کشورهای عقب‌افتاده راهکار مناسب یافت.
مطالعه تطبیقی عبارت است از نوعی روش بررسی که پدیده‌ها را در کنار هم می‌نهد و به منظور یافتن نقاط افتراق و تشابه آنها را تجزیه و تحلیل می‌کند. اصولاً ما در زندگی روزمره خود بطور ساده کار بررسی تطبیقی را انجام می‌دهیم. زمانیکه کالای خاصی را از میان انواع مشابه آن بر می‌گزینیم، هنگامیکه رشته ی تحصیلی خود را از میان رشته‌های دیگر انتخاب می‌کنیم. وقتی برای کار سازمانی را بر سازمان دیگر ترجیح می‌دهیم به نوعی مقایسه دست زده‌ایم.
متغیرهای تطبیق سازمان‌ها
متغیرهای اصلی برای مقایسه سازمان‌ها در کتاب مدیریت تطبیقی عبارتند از:
- خصوصیات نظام سازمانی (بسته و ماشینی، باز و منعطف)
- اهداف و مأموریت‌های سازمان (خشک و انعطاف ناپذیر، منعطف و سازگارشونده)
- سلسله‌مراتب و ارتباطات (بالابه پایین ارتباطات رسمی و خشک، ارتباطات نزدیک)
- ماهیت وظایف (تکراری ویکنواخت، مشابه متنوع و مختلف)
- فرایند عملیات (ثابت و استانداردشده متغیر و استاندارد نشده)
- میزان رسمی بودن (بسیار کم تا بسیار زیاد)
- قوانین و مقررات (مفصل و جزئی کم و کلی)
- اختیارات متمرکز و سلسله‌مراتبی (غیرمتمرکز و مشارکتی)
- نقش‌های سازمانی (مشخص و معین کلی و قابل تغییر)
- عوامل انگیزشی (پاداشهای خارجی و مادی پاداشهای درونی و غیرمادی)
- سبک رهبری (مستبدانه و آمرانه مشارکت جویانه)
- قدرت (تمرکز قدرت برای کنترل توزیع قدرت برای نیل به اهداف)
- شیوه تصمیم‌گیری (فردی و برنامه‌ریزی شده مشارکتی و انعطاف پذیر)
- برنامه‌ریزی (ثابت و جزئی انعطاف پذیر و کلی)
- کنترل (بالا سری و دقیق دوطرفه و کلی- خودکنترلی)
- روشهای حل تعارض (از طریق سرپرست، از طریق قانون)
البته متغیرهای دیگری نیز در کتاب مدیریت تطبیقی وجود دارد که پژوهشگران می‌توانند از آنها استفاده کنند. تئوری مدیریت تطبیقی بصورت بالقوه ابزار تحلیلی مفیدی است. علاوه برآن دارای مزایای ذاتی هم برای دانشگاهیان و هم برای افراد اجرائی می‌باشد، ضمن آنکه روش تطبیقی از قدمت زیادی برخوردار است.
تهیه و تنظیم: پشتیبانی پارس مدیر
کتاب مدیریت | ۲۹ اسفند ۰۰
