کسبوکار خانگی
کسبوکار خانگی (family business) یک سازمان تجاری است که توسط اعضای یک خانواده اداره می‌شود. تصمیم‌گیری در این کسب‌وکارها توسط اعضایی گرفته می‌شود که باهم نسبت فامیلی دارند. هدف‌گذاری نیز توسط همین اعضا صورت می‌گیرد. البته ممکن است در درازمدت این واحدهای کوچک تجاری رشد کنند و حتی اعضایی را استخدام کنند که رابطه خانوادگی با آنها نداشته باشند. در مجموع این نوع کسب‌وکارها باعث رشد توان اقتصادی خانوارها می‌شود.
کسبوکار خانگی در ایران تعریف خاص خودش را دارد و به نوعی کسب درآمد بدون مجوز و مالیات اطلاق می‌شود. در بسیاری موارد این شیوه از درآمدزایی مترادف با کارهای خانگی مانند گلدوزی، خیاطی یا هنرهای ساده‌ای که توسط بانوان انجام می‌شود، در نظر گرفته می‌شود. اما در واقع کسب‌وکارهای خانوادگی مشابه با شرکت کوچک و متوسط یا استارتاپ می‌باشد. برای سنجش این مقوله می‌توانید از پرسشنامه کسبوکار خانگی استفاده کنید.
در دنیای معاصر کسب‌وکارهای خانگی از بخش‌های حیاتی و ضروری فعالیت‌های اقتصادی کشورهای پیشرفته محسوب می‌شود. کسب‌وکارهایی که از نظر ایجاد شغل، نوآوری در عرصه محصول یا خدمات، موجب تنوع و دگرگونی بسیاری در اجتماع و اقتصاد هر کشوری می‌شود. همچنین برای جوانان، کسب‌وکارهای خانگی نقطه شروع مناسبی برای راه‌اندازی کسبوکار شخصی است. زیرا راه‌اندازی آن در مقایسه با دیگر انواع مشاغل خرد، ساده و آسان است. نظر به اهمیت کاربردی این شیوه از کسبوکار، در مقاله حاضر کوشش شده است تا با دیدگاه علمی به این مقوله کارکردی پرداخته شود.
تعریف کسبوکار خانگی
کسبوکار خانگی آن دسته از فعالیت‌هایی است که توسط عضو یا اعضای خانواده در فضای مسکونی در قالب یک طرح کسبوکار بدون مزاحمت و ایجاد اخلال در آرامش واحدهای مسکونی همجوار شکل گرفته و منجر به تولید خدمت یا کالای قابل عرضه به بازار خارج از محیط مسکونی می‌شود. کسب‌وکارهای خانگی اغلب داخل تجارتهای خیلی کوچک جای می‌گیرند. به‌طور معمول برای نامیدن فعالیت تجاری که در درجه اول در محل سکونت یا محل مسکونی قرار دارد یا متمرکز در خانه است، استفاده می‌شود. به علاوه اغلب مالک یا مالکان کسبوکار خانگی، در محل قرار گرفتن کسبوکار ساکن هستند.
براساس قانون ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی، مشاغل خانگی آن دسته از فعالیت‌هایی را شامل می‌شود که از سوی عضو یا اعضای خانواده در فضای مسکونی در قالب یک طرح کسبوکار بدون مزاحمت و ایجاد اخلال در آرامش واحدهای مسکونی همجوار شکل می‌گیرد و منجر به تولید کالای قابل عرضه به بازار خارج از محیط مسکونی می‌شود.
این نوع کسب‌وکارها اغلب جزو بخش پنهان و غیررسمی اقتصاد هستند. با این وجود نقش قابل توجهی در ثروت و رشد اقتصادی یک جامعه و توسعه سرمایه اجتماعی آن دارند. چنانچه به زعم برخی اندیشمندان، فرصت‌های کسبوکار خانگی باعث خویش فرمایی در راستای رفع کاستیها و تأمین نیازهای محلی یک اقتصاد شده و راه را برای توسعه پایدار اقتصادی هموار می‌کند.
تاریخچه کسبوکار خانگی
کار از خانه قدمت دیرینه‌ای دارد. شاید بتوان گفت که پیشینه آن به ظهور مفهوم خانه و یکجانشینی انسان باز می‌گردد. بخش اعظم فعالیت‌های اقتصادی مردمان قبل از عصر صنعتی شدن در خانه‌ها و محل زندگیشان انجام می‌شد و خلط مفهوم خانه و کسبوکار مفهوم غریبی نبوده‌است. کسبوکار خانگی در جوامع سنتی و کشاورزی بیشتر متداول بوده‌است. اما پس از انقلاب صنعتی به دلیل مرزی که بین محل کار و خانه کشیده شد، اهمیت آن کاهش یافت.
با انقلاب صنعتی و گسترش نظام کارخانه‌ای رفته رفته مرز میان خانه و محل کار پر رنگ تر شد، به‌طوری‌که مراکز صنعتی و تجاری به عنوان محلی برای فعالیت اقتصادی و خانه به کانونی گرم و آرام بخش برای مردمان خسته از کار روزانه در این مراکز تبدیل شد. وقوع یک شوک اقتصادی در اثر بحران انرژی اپک در سال ۱۹۷۳ باعث شد که توجه‌های دوباره نسبت به خانه به عنوان محل کار جلب شود. مزایای کسبوکار خانگی عبارتند از:
- آزادی و استقلال عمل بیشتر
- ساعات کاری انعطاف‌پذیر
- ایجاد تعادل و موازنه بیشتر بین کار و زندگی
- پایین بودن هزینه راه اندازی
- پایین بودن میزان ریسک
- امکان کار کردن پاره وقت
- راحت تر بودن تربیت بچه‌ها
- داشتن فرصت و زمان بیشتر
- تناسب با ویژگی‌های جسمی افراد معلول و کم توان
- احتمال موفقیت بیشتر
- تناسب با اقشار مختلف
- احساس راحتی بیشتر
- عدم نیاز به مجوز
راه اندازی کسبوکار خانگی
برای راه‌اندازی کسبوکار در منزل به سرمایه زیادی نیاز ندارد. مخصوصاً اگر کسبوکار اینترنتی باشد. اگر ایده‌ای برای راه‌اندازی کسبوکار در منزل ندارید با توجه به سلیقه و میزان علاقه‌تان بهترین ایده را انتخاب و کسبوکار خودتان را راه‌اندازی کنید. هر کاری سختی خودش را دارد. اصلاً اینطور نیست که راه‌اندازی کسبوکار در خانه کار خیلی ساده و راحتی باشد. برای راه اندازی کسبوکار خانگی موارد زیر را باید در نظر بگیرید:
- دربارهٔ ایده کسب‌وکارتان تحقیق کنید.
- دربارهٔ محصول یا خدماتتان نیز اطلاعات کسب کنید.
- محل کار خود را تعیین کنید.
- مشارکت دیگر اعضای خانواده را جلب کنید.
- اسم مناسبی برای کسب‌وکارتان انتخاب کنید.
- اسیاب و تجهیزات مناسبی برای کسب‌وکارتان تهیه کنید.
- پوشش مناسب و درخور برای کسب‌وکارتان فراهم کنید.
- یک صندوق پستی به کسب‌وکارتان اختصاص دهید.
- با دوستان و همسایگانتان رک و صادق باشید.
- حساب بانکی برای کسب‌وکارتان باز کنید.
- ارتباطات بیشتری با دیگران برقرار کنید.
درآمدی که از مشاغل خانگی به دست می‌آید به راحتی هزینه نمی‌شود چرا که اعضای خانواده که در کسب آن مشارکت داشته‌اند از سختی به‌دست‌آوردنش مطلع هستند و می‌دانند که چگونه و برای چه مصارفی درآمد خود را هزینه کنند. این اتفاق سبب می‌شود افراد خانواده درآمد خود را صرف هزینه‌هایی کنند که به آن نیاز واقعی و جدی دارند.
خلاصه و جمع‌بندی
کسب‌وکارهای خانگی اهمیت بسیاری در اقتصاد دارند. بسیاری از کشورهای پیشرفته، در حوزه مشاغل خانگی فعالیت می‌کنند و اجزای متشکله بسیاری از تولیداتی که به بازار عرضه می‌شود در محیط خانه‌ها شکل می‌گیرد. کشورهای توسعه‌یافته به‌دلیل دسترسی گسترده به شبکه اینترنت پرسرعت قادرند بخشی از نیروی کار خود را از راه دور یا کار خانگی به کار در منزل از طریق کار با رایانه سوق دهند. از این‌رو کسب‌وکارهای کوچک به‌دلیل ساختار ساده و زودبازده و نیاز اندک به سرمایه در جهت متعادل‌کردن بازار کار مؤثر بوده‌اند.
در ایران با توجه به ترکیب جمعیتی، کسب‌وکارهای کوچک خانگی می‌تواند بازدهی مناسبی داشته و در کوتاه‌مدت و حتی در میان‌مدت در رفع مشکل بیکاری مؤثر باشد. از این‌رو سامان‌بخشیدن، به‌روزرسانی و نظام‌مند‌کردن کسب‌وکارهای خانگی یک ضرورت آشکار است.
بیش از شصت درصد کسبوکار خانگی، نیاز به هیچ سرمایه‌ای ندارند. در چهل درصد باقی مانده، باید گفت که بیش از بیست درصد اون‌ها، به سرمایه‌ای بین پنج تا ده میلیون نیاز دارند و باقی شغل‌ها نیز بسته به بزرگی و یا کوچکی کاری که دارند به سرمایه هایی بین ده تا صد میلیون نیاز دارند. که ما حالا همه ی این شغل‌ها رو به شما معرفی می‌کنیم و سعی می‌کنیم چند تا از نمونه‌های خیلی خوبشم بهتون بگیم که ازشون استفاده کنید.
تهیه و تنظیم: پشتیبانی پارسمدیر
مدیریت بازاریابی | ۱۰ بهمن ۹۹
