حضور اجتماعی فناوری

حضور اجتماعی فناوری (Social Presence) به جنبه‌هایی از یک سامانه اینترنتی اشاره دارد که موجب می‌شود کاربر باور کند با یک انسان ارتباط دارد. بسیاری از پاسخ‌های اجتماعی که در روابط مرسوم انسان-انسان رخ می‌دهد در تعاملات انسان-کامپیوتر نیز اتفاق می‌افتد. بنابراین یک وب سایت باید در پاسخ به درخواست‌های مشتری طوری واکنش نشان دهد که یک نماینده فروش شرکت پاسخ می‌دهد.

این ویژگی‌ها باعث می‌شود مشتری به لحاظ روانی و اجتماعی احساس کند با نماینده شرکت در ارتباط است. گفن و استراوب حضور اجتماعی را اینگونه تعریف می‌کنند : میزانی که یک رسانه اجازه می‌دهد کاربران در تجربه خود با آن رسانه به لحاظ روانشناختی احساس حضور کنند. حضور اجتماعی شامل توجه شخصی، محتوای غنی اجتماعی، عناصر صوتی و تصویری، تصاویر و متن احساس برانگیز و کاراکترها و اواتارهای قابل تعامل می‌باشد.

برای مثال ممکن است در یک وب سایت در گوشه پایین سمت چپ شما یک کارکتر کارتونی را ببینید که با کلیک بر روی آن می‌توانید سوال بپرسید و به شما جواب بدهد. این یک نمونه از ویژگی‌هایی است که برای حضور اجتماعی وب سایت در طراحی آن بکار می‌رود. حضور اجتماعی فناوری در مدل پذیرش فناوری کاربرد فراوانی پیدا کرده است.

تعریف حضور اجتماعی

حضور اجتماعی (Social Presence) ویژگی‌هایی از یک پایانه اینترنتی است که موجب می‌شود کاربر باور کند با یک موجود موهوم و خیالی ارتباط ندارد. حضور سامانه آنلاین را به صورتی باورپذیر لمس نماید. درک اجتماعی بودن در چارچوب تجارت الکترونیک و سامانه‌های اینترنتی به قابلیت برقراری ارتباط سامانه اینترنتی با کاربر اشاره دارد. این قابلیت به معنای آن است که چگونه یک سامانه اینترنتی یا وب‌سایت به کاربر در رسیدن به موضوع مورد علاقه کمک ‌می‌نماید.

اجتماعی بودن (Socialness) فناوری یک ویژگی مورد تاکید در حوزه بازی پردازی است. ماهیت اجتماعی با تاثیر بر لذت ادراک‌شده خرید بر قصد استفاده از یک فناوری تاثیر مثبتی دارد. یک فناوری بازیگون شده زمینه حضور اجتماعی و حس وجود انسان در تعامل با آن فناوری را فراهم می‌آورد. این احساس موجب می‌شود تا لذت ادراک‌شده، سودمندی ادراک شده و سهولت استفاده ادراک شده بهبود پیدا کند. بنابراین قصد استفاده از فناوری بیشتر خواهد شد.

حضور اجتماعی فناوری

پرسشنامه حضور اجتماعی

برای سنجش حضور اجتماعی معمولا سه یا چهار گویه مطرح می‌شود. پرسشنامه حاضر ۲۲ گویه دارد و شامل متغیرهای سهولت استفاده، سودمندی ادراک‌شده، لذت ادراک‌شده خرید، حضور اجتماعی و قصد خرید مشتریان است. روایی و پایایی پرسشنامه و منبع معتبر نیز پیوست شده است. این پرسشنامه به صورت طیف لیکرت پنج درجه تنظیم شده است.

نقش حضور اجتماعی در مدل پذیرش فناوری

براساس مطالعات انجام شده مختلف حضور اجتماعی فناوری هم بر سودمندی ادراک‌شده و هم بر سهولت استفاده ادراک‌شده تاثیر دارد. یعنی اگر این متغیر به مدل پذیرش فناوری اضافه شود یک متغیر مستقل خواهد بود. اگر به عنوان یک طرح سایت یا یک بازاریاب اینترنتی میخواهید حداکثر مشتریان را جذب وب سایت خود کنید باید بر جنبه‌های مربوط به حضور اجتماعی وب سایت تاکید کنید.

وب سایت بازاریابی یک شرکت باید به گونه‌ای باشد که با کاربر تعامل داشته باشد. اگر کاربر روی لینک خاصی کلیک کند واکنش مناسبی را از وب سایت ببیند. بازی پردازی حالت افراطی و حداکثر استفاده از حضور اجتماعی وب سایت است. اگر این حضور به درستی نزد کاربر درک شود لذت ادراک‌شده خرید افزایش خواهد یافت. همینطور در ادامه قصد خرید مشتریان نیز بهبود پیدا می‌کند.

منبع : حضور اجتماعی فناوری نوشته آرش حبیبی و مرسانا نوحی نشر پارس مدیر