آزمون میانگین جامعه

آموزش انواع آزمون میانگین جامعه با SPSS

یکی از مهمترین کاربردهای نرم افزار SPSS حل مسائل مربوط به آزمون‌های فرض پیرامون میانگین جامعه است. در این بخش مهمترین آزمون‌های آماری قابل استفاده در تحلیل پروژه‌های مختلف آماری مورد بررسی قرار می‌گیرد. آزمون‌های t مستقل، t زوجی، t تک نمونه و تحلیل واریانس در این فصل ارائه می‌گردد. در ضمن یک آموزش کلی در زمینه کاربرد هر یک از این آزمون‌ها در حل مسائل مدیریتی بیان شده است. در این آموزش، انواع آزمون میانگین جامعه با SPSS تشریح شده است.

مهمترین آزمون‌های میانگین جامعه با فرض نرمال بودن داده‌ها عبارتند از:

آزمون t تک نمونه : برای آزمون فرض پیرامون میانگین یک جامعه استفاده می شود.

آزمون t وابسته : برای آزمون فرض پیرامون دو میانگین از یک جامعه استفاده می شود.

آزمون t دو نمونه مستقل: جهت مقایسه میانگین دو جامعه استفاده می شود.

تحلیل واریانس (ANOVA): از این آزمون به منظور بررسی اختلاف میانگین چند جامعه آماری استفاده می شود.

آزمون‌های فرض پیرامون میانگین جامعه از منوی Analayze گزینه Compare Means بصورت شکل بالا قابل دسترسی است.

آزمون t تک نمونه

برای آزمون فرض پیرامون میانگین یک جامعه از آزمون t تک نمونه یا One Sample t-Tset استفاده می شود. برای مثال فرض کنید میخواهید رضایت پژوهشگران از سایت پارس‌مدیر را بررسی کنید. فرضیه های پژوهش به صورت زیر خواهد بود:

فرض صفر (پوچ) : پژوهشگران از پارس مدیر رضایت ندارند.

فرض بدیل (ادعای آزمون) : پژوهشگران از پارس مدیر رضایت دارند.

در بیشتر پژوهش هائی که با مقیاس لیکرت انجام می شوند جهت بررسی فرضیه های پژوهش و تحلیل سوالات تخصصی مربوط به آنها از این آزمون استفاده می شود. فرضیه‌های تحقیق را به صورت زیر تنظیم کنید:

H₀ : µ ≤ X
H₁ : µ > X

مقدار X را پژوهشگر تعیین می‌کند. اگر از طیف ۵ درجه لیکرت استفاده می‌کنید مقدار X را ۳ یعنی حد وسط در نظر بگیرید. در ضمن بطور پیش فرض آزمون در سطح خطای ۵% انجام می‌شود. در اینصورت اگر مقدار sig از سطح خطا کوچکتر بود میانگین معنادار است. دقت کنید آزمون‌های در SPSS دو دامنه یا ۲-tailed است. یعنی هم معناداری آماره آزمون زمانیکه از حدوسط بزرگتر است آزمون می شود و هم زمانی که از حدوصط کوچکتر باشد. به این جمله خیلی خوب دقت کنید.

آزمون t مستقل

ممکن است شما بخواهید اختلاف دیدگاه دو گروه مانند مردها و زنان و یا افراد متاهل و مجرد را آزمون کنید. از منوی Compare Means گزینه t مستقل یا Independent samples t-test را انتخاب کنید.

فرض صفر (پوچ) : رضایت پژوهشگران مرد و زن از پارس مدیر رضایت مشابه است.

فرض بدیل (ادعای آزمون) : رضایت پژوهشگران مرد و زن از پارس مدیر رضایت متفاوت است.

فرضیه‌های پژوهش را به صورت زیر تنظیم کنید:

H₀ : µ_۱ = µ_۲
H₁ : µ_۱ ≠ µ_۲

فرض خنثی آن است که میانگین دو گروه باهم برابر است و یا اگر برابر نباشد اختلاف مشاهده شده معنادار نیست. در بررسی اختلاف میانگین دو گروه برابری واریانس مساله ای اساسی است که با ازمون لوین مشخص می‌شود. در ضمن بطور پیش فرض آزمون در سطح خطای ۵% انجام می‌شود. در اینصورت اگر مقدار sig از سطح خطا کوچکتر بود اختلاف میانگین مشاهده شده بین دو گروه معنادار است.

آزمون t زوجی

آزمون t زوجی برای مقایسه دو میانگین از یک جامعه مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگر دیدگاه دو گروه را پیرامون یک پدیده جویا شویم از آزمون t مستقل استفاده می‌شود ولی اگر اگر دیدگاه یک گروه را پیرامون دو پدیده جویا شویم از آزمون t زوجی استفاده می‌شود.

پرکاربردترین استفاده از آزمون t زوجی، تحلیل شکاف است. تحلیل شکاف برای سنجش فاصله وضعیت موجود و وضعیت مطلوب استفاده می‌شود. برای نمونه در سایت پارس‌مدیر داشبورد مدیریتی هوش تجاری استقرار یافته است. می‌خواهیم رضایت کاربران سایت پارس‌مدیر قبل و بعد از بکارگیری هوش تجاری را مقایسه کنیم. برای این منظور چون با دو میانگین از یک جامعه سروکار داریم از آزمون t زوجی استفاده می‌شود. فرضیه‌های تحقیق را به صورت زیر تنظیم کنید:

H₀ : µ_a = µ_b
H₁ : µ_a ≠ µ_b

دقت کنید اساس فرضیه‌های آزمون و تحلیل مانند قبل است با این تفاوت که در اینجا یک گروه موجود است. پس آزمون و پیش‌آزمون یا مباحث تحلیل شکاف در این دسته قرار می‌گیرند. بطور پیش فرض آزمون در سطح خطای ۵% انجام می‌شود. در اینصورت اگر مقدار sig از سطح خطا کوچکتر بود اختلاف میانگین مشاهده شده بین دو گروه معنادار است.

آزمون تحلیل واریانس

از تحلیل وریانس برای بررسی اختلاف میانگین چند جامعه پیرامون یک متغیر استفاده می شود. نظر به طولانی بودن این بحث به آموزش تحلیل واریانس و آزمون های تعقیبی ANOVA مراجعه کنید.

منبع: آزمون میانگین جامعه نویسنده آرش حبیبی کتاب آموزش SPSS