مدل اسکور (SCOR)
مدل اسکور (SCOR) یک الگوی مرجع فرایندمحور است که ابزاری استاندارد برای پایش عملکرد زنجیره تامین سازمان را فراهم کرده است. این مدل توسط انجمن زنجیره تامین ارائه شده است. ابعاد اصلی این مدل شامل مدیریت، هزینه، چابکی، قابلیت اطمینان و پاسخگویی می‌باشد. در بسیاری از مطالعات انتقاداتی به این مدل وارد شده است و کاستی‌هایی برای آن ذکر شده است. اما مزیت اصلی این مدل آن است که یک ابزار استاندارد و فراگیر را در ارزیابی عملکرد تهیه کرده است. یعنی براساس ارزیابی یک زنجیره تامین با استفاده ار مدل اسکور می‌توان نتایج حاصل را با نتایج ارزیابی سایر زنجیره‌های تامین مقایسه کرد.
مدل SCOR یک مدل استاندارد و فرآگیر را ارائه می‌دهد. مزیت اصلی ارزیابی عملکرد توسط این مدل نسبت به مدل‌های پیشین، فرآیند گرا بودن آن است. در نتیجه این دیدگاه فرآیند گرا، پیکره سلسله‌مراتبی و ساختار یافته‌ای از ارزیابی‌ها و معیار‌ها بوجود می‌آید که یک دید کلی نسبت به زنجیره تأمین به همه مدیران زنجیره تأمین می‌دهد. از آنجایی که مدل SCOR یکی از نمونه‌های مناسب سیستم‌های ارزیابی عملکرد فرآیند گرا می‌باشد و یک مدل جامع و استاندارد در این زمینه است، در این پژوهش تلاش شده بر پایه این مدل و شاخص‌های ارائه شده در سطح اول این مدل و تکنیک‌های تحقیق در عملیات مدلی جهت ارزیابی عملکرد مدیریت زنجیره تأمین ارائه شود.
تعریف مدل اسکور (SCOR)
مدل اسکور سرواژه عبارت Supply-Chain Operations Reference Model (SCOR) به معنای مدل مرجع عملیات زنجیره تامین است. مدل SCOR به عنوان اولین چارچوب کلی برای ارزیابی وبهبود مدیریت وعملکرد زنجیره تأمین به شمار می‌رود. این مدل دارای تعاریف استاندارد، واژه شناسی و واحدهای اندازه‌گیری بسیار وسیعی برای ارزیابی عملکرد زنجیره تامین می‌باشد. این مدل مرجع به منظور طراحی، ارزیابی و مقایسه ویژگی‌های خاص فرآیندهای زنجیره تأمین در سازمان‌های مختلف در ساختاری مشخص به وجود آمده است. این ساختار مشخص باعث می‌شود تا سازمان‌ها بتوانند از تکنیک‌های برتر در راستای بهبود عملکرد زنجیره تأمین خود استفاده کنند.
مدل SCOR اولین مدلی است که از آن می‌توان برای پیکر بندی زنجیره تأمین براساس استراتژی تجاری استفاده کرد. این مدل توصیفی مشخص وغیر مبهم از هزاران فعالیت زنجیره‌های تأمین ارائه می‌کند. همچنین رویه ارزیابی عملکردی وابزار کمکی مناسب هر فعالیت نیز در این مدل ارائه شده است. مدل مرجع عملیاتی باعث می‌شود تمام قسمت‌ها وسازمان‌های درگیر در زنجیره تأمین یکپارچه برای افزایش بهره‌وری همکاری نمایند. مدل SCOR مفاهیم شناخته شده مهندسی مجدد و ارزیابی عملکرد را به صورت یکپارچه ارائه می‌کند. ورودی این مدل وضعیت موجود ( AS-IS) وخروجی آن وضعیت بهبود یافته مطلوب (To-Be) است. این مدل راهکاری برای کمی نمودن عملکرد شرکت‌های مشابه بیان می‌کند. اهداف داخلی سازمان را براساس نتایج “بهترین در رده ” تعیین می‌کند. همچنین تکنیک‌ها وراه حل‌های نرم‌افزاری لازم برای دستیابی به این عملکرد را نیز ارائه ومدیریت می‌کند.
تاریخچه مدل اسکور (SCOR)
مدل اسکور (SCOR) از تولد خود تاکنون مراحل مختلفی را پشت سر گذاشته است و به مرور تکامل یافته است. برای اینکه شرکت‌ها در بکارگیری مدیریت فرآیند گرا موفق شوند و بتوانند به اهداف خود در این راستا دست پیدا نمایند، دو شرکت مشاوره‌ای به نامهای AMR و PRTM با همکاری بسیاری از سازندگان و مدیران زنجیره تأمین اقدام به تهیه مدلی جهت این منظور نمودند. این شرکت‌ها در کنار یکدیگر در سال ۱۹۹۶ تحت عنوان انجمن زنجیره تأمین اقدام به تحقیقات و انتشار مقاله در زمینه مدیریت زنجیره تامین نمودند. در سال ۱۹۹۷ اولین ویرایش مدل SCOR با همکاری ۱۲ ماهه ۷۰ شرکت تهیه شد. بدین ترتیب سال ۱۹۹۷ ویرایش Beta Test شکل گرفت.
این مدل از تأمین کنندگان تأمین کنندگان تا مشتری مشتریان قابل تعمیم است. در این محدوده مدل SCOR شامل موارد زیر است :
تمام مبادلات مشتری، از ورود سفارش تا دریافت رسید پرداخت
تمام مبادلات محصول (محصولات فیزیکی وخدمات ) از تأمین کنندگان تأمین کنندگان تا مشتری مشتریان شامل تجهیزات، قطعات یدکی، مواد فله، نرم‌افزار و …
همه مبادلات بازار، از میزان تقاضا تا پاسخگویی به آنها
با وجود این مدل SCOR تلاشی برای توضیح فرآیندهایی نظیر بازاریابی و فروش، ایجاد تقاضا، توسعه تحقیقات وفناوری، توسعه محصولات وبرخی اجزاء خدمات بعد از فروش مشتری نمی کند. همچنین SCOR موارد کیفیت، تکنولوژی اطلاعات، مدیریت (غیر از مدیریت زنجیره تأمین) را در نظر می‌گیرد ولی مستقیما به آنها اشاره نمی کند. در نسخه شماره ۱۰مدل SCOR که آخرین نسخه آن می‌باشد بخش نیروی انسانی که در رابطه با آموزش‌ها ومهارت‌های مورد نیاز نیروی انسانی زنجیره تأمین می‌باشد، اضافه شده است.
خلاصه و جمع‌بندی
مدل اسکور یک چارچوب فراگیر و یکپارچه را برای ارزیابی عملکرد زنجیره تامین فراهم می‌کند. مدیریت زنجیره تامیندر اجرای پروژه‌های سازمان یکی از ارکان اصلی موفقیت است. بنابراین شرکت‌های دولتی بزرگ و شرکت‌های کوچک و متوسط به استفاده از این مدل روی آورده‌اند. پیشنهاد می‌شود مدیران در انتخاب مدیریت زنجیره تامین خود نهایت دقت را داشته باشند. بهتر است برای این منظور از روش‌های علمی استفاده نمایند. معیارهای مدل اسکور و اهمیت هرکدام از آنها می‌تواند در این زمینه سودمند باشد. معیارهای قابلیت اطمینان، پاسخگوئی، چابکی، هزینه و مدیریت دارائی‌ها همراه باهم برای مدیریت زنجیره تامین شرکت بحران از اهمیت زیادی برخوردار هستند.
چابکی یکی از ابعاد مدل اسکور است که جهت دستیابی به رقابت‌پذیری زنجیره تأمین ضروری است. چابکی در برگیرنده راهبردهایی برای بهبود عملکرد زنجیره تأمین است نیازمند به‌کارگیری تکنولوژی‌های جدید در کنار سایر راهکارهای آن است. عامل بااهمیت دیگر قابلیت اطمینان می‌باشد. باید تکنولوژی‌های مورد نیاز یک سازمان به طور قاعده‌مند و مطابق با نیازمندی‌های سازمان بکار گرفته شوند. عامل سوم نیز پاسخگویی است. در این راستا آموزش و ارائه الگوهای مصرف صحیح انرژی ضروری می‌باشد. عامل چهارم نیز هزینه می‌باشد. بررسی تحلیلی تمام مراحل عملیات فرآیند تولیدی از نقطه نظر اصول صرفه جویی در منابع توصیه می‌شود. در نهایت نیز مدیریت دارایی‌ها قرار دارد. رعایت استانداردهای لازم در خرید ماشین‌آلات، تجهیزات و ابزار از نقطه نظر فنی و زیست محیطی با اهمیت می‌باشد.
مبانی نظری و ادبیات پژوهش مدل اسکور
فصل دو شامل مبانی نظری و ادبیات پژوهش مدل اسکور به صورت فایل ورد همراه با پیشینه مطالعات داخلی و خارجی و فهرست منابع فارسی و انگلیسی
پرسشنامه مدل اسکور
فایل ورد پرسشنامه مدل اسکور همراه با مدل مفهومی اسکور و روایی و پایایی و منبع شناسی معتبر
تهیه و تنظیم: پشتیبانی پارس مدیر
مدیریت تولید | ۱۴ آذر ۹۲
مدل اسکور برای ارزیابی عملکرد زنجیره تامین در سازمان ما پیاده سازی شده است. خواستم توصیه کنم عزیزان صنعت و دانشگاه بیشتر نگاه کاربردی به مدل اسکور داشته باشند. از خانم ندا باقرزاده نیز برای نوشتن این مقاله کاربردی در زمینه مدل اسکور کمال تشکر را دارم.