نمونه‌گیری چندمرحله‌ای
نمونه‌گیری چندمرحله‌ای (Multistage sampling) فرایند انتخاب نمونه به‌گونه‌ای است که در هر مرحله تعداد واحدهای انتخاب نمونه کمتر می‌شوند. در این شیوه از نمونه‌گیری افراد جامعه با توجه به سلسله‌مراتبی از انواع واحدهای جامعه از بزرگتر به کوچکتر انتخاب می‌شوند.
برای مثال فرض کنید جامعه آماری دانش‌آموزان دبستانی یک شهر هستند.
واحد نمونه‌گیری سطح نخست: دبستان‌های شهر
واحـد نمونه‌گیری سطخ دو: کلاس‌های هر دبستان
واحد نمونه‌گیری سطح سه: دانش‌آموزان هر کلاس
به این ترتیب ابتدا چند دبستان مختلف انتخاب می‌شود، سپس از هر دبستان چند کلاس انتخاب می‌شود و در نهایت از هر کلاس چند نفر به صورت تصادفی انتخاب می‌شود. برای تخصیص تعداد دانش‌آموزان منتخب از هر کلاس می‌توان از نمونه‌گیری سیستماتیک استفاده کرد. فرایند انتخاب نهایی می‌تواند با روش نمونه‌گیری تصادفی ساده یا نمونه‌گیری در دسترس صورت گیرد.
مقایسه نمونه‌گیری چندمرحله‌ای و خوشه‌ای
نمونه‌گیری خوشه‌ای یکی از روش‌های نمونه‌گیری چند مرحله‌ای است. در روش نمونه‌گیری خوشه‌ای واحدهای جامعه به واحدهای مرحله نخست تقسیم می‌شوند سپس از میان آنها تعدادی نمونه انتخاب می‌شوند. به عبارت دیگر تمام افراد واحدهای نمونه نخست مورد مشاهده قرار می‌گیرند.
مثال نمونه‌گیری چندمرحله‌ای
بکارگیری روش نمونه‌گیری چندمرحله‌ای باعث انتخاب یک نمونه معرف جامعه شده و اعتبار بالاتری دارد. این روش در مقایسه با روش خوشه‌ای از دقت بیشتری برخوردار است و بهتر می‌تواند خصوصیات جامعه را پوشش دهد. در این روش واحدهای نمونه مرحله نهایی در سطح جامعه پراکنده شده و تغییرات متغیر مورد بررسی در نمونه، معرف تغییرات مورد مطالعه در جامعه است. این درحالی است که در نمونه‌گیری خوشه‌ای چنین امری میسر نمی‌باشد.
جمع‌بندی
نمونه‌گیری چندمرحله‌ای یکی از روش‌های نمونه‌گیری است که پس از تعیین حجم نمونه می‌توان از آن استفاده کرد. این روش برای جوامع بزرگ و ناهمگن مناسب است که افراد جامعه از پراکندگی زیادی برخوردار هستند. برای انتخاب نمونه از جامعه آماری شهروندان یا مشتریان استفاده از این شیوه اثربخشی زیادی دارد.
با تشکر چگونه می‌توان مشاوره آماری داشته باشیم
با شماره‌های سایت تماس بگیرید یا پرسش خود را کامنت کنید.