نمونه‌گیری گلوله‌برفی
نمونه‌گیری گلوله‌برفی (Snowball sampling) یک روش نمونه‌گیری غیراحتمالی است که در آن پژوهشگران از اعضای نمونه برای شناخت سایر افراد نمونه کمک می‌گیرند. در این روش نخست فردی واجد شرایط شناسایی می‌شود و سپس از وی خواسته می‌شود یک فرد مشابه خود را معرفی کند.
استعاره «گلوله‌برفی» در این روش اشاره به آن دارد که درست مانند یک گلوله برف که می‌غلتد و بزرگ می‌شود، در اینجا نیز نمونه بزرگ و بزرگتر می‌شود. در انواع مصاحبه تخصصی می‌توان از این روش برای رسیدن به اشباع نظری استفاده کرد. همچنین این روش به روش نمونه‌گیری هدفمند در مباحث جامعه و نمونه بسیار نزدیک است.
کاربرد نمونه‌گیری گلوله‌برفی
این روش زمانی مناسب است که اعضای یک گروه یا جامعه به راحتی قابل مشخص شدن نباشند. در این روش پژوهشگر ابتدا افرادی را شناسایی می‌کند و پس از دریافت اطلاعات از آنها می‌خواهد که فرد یا افراد دیگری را به وی معرفی کنند. این روش همچنین برای شناسایی افراد متخصص در یک زمینه خاص نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
نمونه‌گیری گلوله برفی
یکی از رویکردهای متداول در نمونه‌گیری متوالی یا متواتر نمونه‌گیری گلوله برفی است. این نوع نمونه‌گیری یک روش غیراحتمالی است که حالت انتخاب تصادفی نیز دارد. در بسیاری از پژوهش‌ها ممکن است دسترسی به افراد جامعه بسیار دشوار است. برای نمونه در انتخاب خبرگان در تصمیم‌گیری چندشاخصه و یا تحلیل کیفی از این روش می‌توان استفاده کرد. همچنین برای شناسایی افرادی که تجربه خاصی دارند در پدیدارشناسی نیز می‌توان به سراغ روش نمونه‌گیری گلوله‌برفی رفت.
خلاصه و جمع‌بندی
این روش در مقایسه با دیگر روش‌های ذکر شده چندان منظم نیست، کاربرد کمتری دارد و بیشتر در تحقیقات قوم نگاری مورد استفاده قرار می‌گیرد تا در مطالعات پیمایشی. این فن شامل شناسایی برخی افراد مهم یک جمعیت و مصاحبه با آنها است. سپس پژوهشگر به پیشنهاد این افراد برای مصاحبه به سراغ افراد دیگر می‌رود. در این روش هسته کوچک اصلی، با افزایش مرحله ای، رشد می‌کند و مانند گلوله برفی که با غلتاندن بر زمین بزرگ می‌شود، نمونه پژوهش نیز افزایش می‌یابد. این روش معمولا زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که چارچوب نمونه‌گیری وجود ندارد و از طرفی افراد نمونه نسبت به یکدیگر شناخت دارند. بنابراین باید کاربرد روش‌های نمونه‌گیری احتمالی و غیراحتمالی را به‌خوبی بدانید.
منبع
حبیبی، آرش. (۱۴۰۰). روش پژوهش پیشرفته. تهران: نارون دانش.
تهیه و تنظیم: پشتیبانی پارسمدیر
روش تحقیق | ۰۶ بهمن ۰۲
