جایزه مالکوم بالدریج
جایزه ملی کیفیت مالکوم بالدریج (Malcolm Baldrige) یک جایزه سالانه برای شرکتهای آمریکایی برای دستیابی به اهداف سرآمدی یا تعالی سازمانی است. اهداف این جایزه، ارتقا آگاهی از کیفیت به عنوان یک عنصر مهم افزایش در رقابت، فهم نیازمندیهای اجرای عالی و سهیم شدن در اطلاعات است.
مدل بالدریج بر مبنای خود ارزیابی سازمانی اقدام به تحول و تعالی سازمان مینماید و تاکید فراوانی بر تغییر و تلاش درونی سازمانها دارد. به این منظور فرآیند اعطای جایزه بالدریج نیز بر مبنای خود ارزیابی سازمان بوده و پس از آن نتایج خود ارزیابی مورد بررسی قرار گرفته و نسبت بهت اعطای جایزه اقدام میشود. این جایزه به پاس زحمات وزیر بازرگانی دولت امریکا در توسعه تجارت بازارهای جهانی شرکتهای امریکایی، به نام مالکوم بالدریج نامگذاری شده است.
جایزه کیفیت مالکوم بالدریج یکی از جوایز معتبر تعالی سازمانی همانند جایزه بنیاد مدیریت کیفیت اروپا (EFQM) و جایزه دمینگ است. بالدریج یک مسابقه برای قدردانی از شرکتهای آمریکایی است که در کیفیت و مدیریت کیفیت به موفقیت هایی نایل آمده باشند. اهداف این جایزه، ارتقاء آگاهی از کیفیت بهعنوان یک عنصر مهم افزایش در رقابت، فهم نیازمندیهای اجرای عالی و سهیم شدن در اطلاعات است.این جایزه از سال ۱۹۸۷ جهت ارزیابی سازمانهای سرآمد امریکایی راه اندازی شد و بصورت مستمر بازنگری شده است. در حال حاضر از ۷ معیار اصلی، ارزشهای محوری بالدریج و نظام امتیازدهی تشکیل شده و در پنج بخش تولیدی، صنایع کوچک، خدمات، مراقبتهای پزشکی و آموزش هر سال در آمریکا برگزار میشود.
دستهبندی جایزه مالکوم بالدریج
این مدل به طور عمده به سه گروه تقسیم میشود:
گروه اول : مدل ارتقای کیفیت یا جایزه مالکوم بالدریج برای مؤسسات آموزشی
گـروه دوم : مدل ارتقای کیفیت یا جایزه مالکوم بالدریج برای مؤسسات تجاری
گروه سوم : مدل ارتقای کیفیت یا جایزه مالکوم بالدریج برای مؤسسات بهداشتی و درمانی
در سالهای اولیه ۱۹۸۰ تعداد زیادی از رهبران صنایع و بخشهای دولتی دریافتند که که تاکید بر کیفیت به عنوان الزامی مورد توجه بسیاری از شرکتهای آمریکایی قرار گرفته و به منظور رقابت نیاز به معیاری جهت ارزیابی سطح کیفیت خود دارند و باید بدانند از کجا شروع نمایند. جایزه مالکوم بالدریج، بعنوان معیاری جهت کسب برتری در موسسات امریکایی مورد توجه قرار گرفت به آنها در جهت بهبود کیفیت کمک مینماید. انجمن کیفیت آمریکا تلاش جهت افزایش سطح آگاهی از کیفیت در سطح مدیران، کارکنان تلاش زیادی نمود.
طراحی مدل مالکوم بالدریج
مدل تعالی مالکوم بالدریج یک مدل خود ارزیابی بر مبنای سنجش نه معیار استوار است. معیارهای ۹ گانه مدل تعالی مالکوم بالدریج، متغیرهای این پژوهش را تشکیل میدهند که عبارتند از.
توانمند سازها : رهبری، خطمشی و استراتژی، کارکنان، شراکتها و منابع و فرآیندها
نتایج : نتایج مشتریان، نتایج کارکنان، نتایج جامعه و نتایج کلیدی عملکرد
بطور مرسوم و سنتی نقشه مدل تعالی سازمانی EFQM به صورت شکل زیر نمایش داده میشود:
نقشه مدل تعالی سازمانی EFQM با ذکر ترتیب و توالی معیارها و مسیر برگشت از نتایج کلیدی عملکرد به رهبری موثر بصورت زیر نشان داده میشود:
مقایسه مدل مالکوم با مدل دمینگ و EFQM
مدل دمینگ، پایه اصلی مدلهای تعالی سازمانی و مطرح کننده اصلی ایدههای اولیه در این مورد است. مدلهای بالدریج و EFQM به مرور در حال همگرا شدن هستند. میزان شباهت اصولی این دو مدل در ویرایشهای جدید، در خور توجه است. به دلایلی چند میتوان گفت که مدل دمینگ با مدلهای تعالی سازمانی بالدریج و EFQM تفاوتهای اساسی دارد و شاید نتوان آن را به عنوان یک مدل تعالی سازمانی محسوب کرد زیرا: گاه مدل دمینگ بیشتر به فرآیندهای درون سازمان است و توجه آن به نتایج سازمان محدود است. با نگاه سیستمی میتوان گفت تمرکز این مدل بر فرآیندها است و به خروجیها توجه کمی دارد.
امتیازی که در مدل دمینگ به نتایج داده میشود، کمتر از دیگر جایزهها است. در مدل دمینگ نگاه سیستماتیک به سازمان ضعیف است. مدلهای بالدریج و EFQM با ارائه یک رویکرد سیستماتیک، معیارهای خود را در یک چارچوب سیستمی ترسیم کرده و نحوه ارتباط بین معیارها رادراین چارچوب مشخص کردهاند. این موضوع به فهم نظاممند این مدلها و نحوه ارتباط و تعامل بین اجزا و پویایی مدل کمک میکند. درحالیکه در مدل دمینگ این چارچوب ارائه نشده است.
جمع بندی بحث
مدل تعالی سازمانی چارچوبی روشمند برای ارزیابی عملکرد سازمانها در دو حوزه فرآیندها و نتایج حاصل از این فرآیندها است. دستاوردهای حاصل از ارزیابی در این مدل عبارتست از نقاط قوت سازمان و زمینههای قابل بهبود آن که برای دستیابی به بهبودها فهرستی از برنامههای اولویت بندی شده را نیز پیشنهاد میکند.
ساختار بیشتر مدلهای سازمانی تا حد زیادی ساخت یافته است. به این معنا که ابتدا مفاهیم و ارزشهای محوری جهتگیری مدل رانشان میدهند و پایه شکل گرفتن آن هستند. سپس معیارهای اصلی و فرعی معرفی میشوند که مفاهیم و ارزشهای بنیادین را پوشش میدهند؛ و آ نهارا قابل لمس و ارزیابی میکنند. اما در مدل دمینگ معیارهای ارزیابی به تطور مستقیم به صورت پرسشهای ممیزی مطرح شده اندو ارزش هاومفاهیم بنیادین شکل دهنده این معیارها به تفصیل و منظم مورد بحث قرار نگرفتهاند.
اجرای این جایزه توسط انجمن کیفیت آمریکا صورت میپذیرد. مرور امتیازدهی و قضاوت برای تقاضاها شامل مشاهده سازمان، توسط صدها سازمان داوطلب از شرکتهای آمریکایی، دانشگاهها، دولت، مشاوران و سایر سازمانها انجام میپذیرد. این داوطلبان نقش کلیدی بسیار مؤثری دارند. هیأت ناظران، سازمان را با سؤالاتی درمورد فرایند مورد بررسی قرار میدهند تا از انجام فرایندهای مناسب و ایجاد بهبود مستمر، اطمینان حاصل کنند اما ناظران در قضاوت و ارزیابی واقعی متقاضیان مشارکت ندارند. هیأت ممتحنین از ۲۰۰ نفر بر اساس تخصص و تجربه آنها تشکیل میشود.
ادبیات پژوهش تعالی سازمانی یا سرآمدی سازمان
دانلود فصل دو شامل ادبیات پژوهش و مبانی نظری تعالی سازمانی بصورت فایل ورد همراه با منابع فارسی و لاتین
دانلود پرسشنامه مالکوم بالدریج بصورت فایل ورد همراه با شرح و تفسیر کامل جایزه بالدریج
نگارنده: پشتیبانی پارسمدیر | تئوری سازمان و مدیریت | ۰۱ بهمن ۹۱