زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات
زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات در سازمان شامل منابع سخت‌افزاری و نرم‌افزاری است که فرایندهای سازمانی فناوری‌محور را تسهیل می‌کنند. مدیریت فناوری اطلاعات سازمان نیازمند بهره‌مندی از زیرساخت‌های لازم در سازمان است.
با رشد و گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات سازمان‌های مختلف به استفاده از ابزارهای این فناوری روی آورده‌اند. برای نمونه هوش تجاری، برنامه‌ریزی منابع سازمان و مدیریت ارتباط مشتری نمونه‌هایی از همین ابزارها هستند. با این وجود بسیاری از این پروژه‌ها با شکست مواجه می‌شوند چون زیرساخت‌های فناوری اطلاعات در سازمان‌ها مهیا نیست. برای استقبال از فناوری‌های جدید باید زمینه‌های در سازمان مهیا باشد که بیشتر در بعد نرم‌افزاری و سخت‌افزاری قابل بررسی است.
زیرساخت فناوری اطلاعات و ارتباطات نیازمند تمامی دستگاه‌ها و وسایل ارتباطی نظیر تجهیزات مخابراتی و اینترنت میباشد. هدف اصلی ایجاد و توسعه شبکه‌ها و سرویسهای مخابراتی و شبکه‌های انتقال است. این عوامل امکان برقراری ارتباطات چندرسانه‌ای، دستیابی، ذخیره و تشر اطلاعات و مهندسی پرتکل‌ها، رمزنگاری و امنیت را فراهم می‌کنند. سازمان‌ها باید با فناوری اطلاعات همراه شوند بنابراین ایجاد زیرساخت‌های لازم از اهمیت غیرقابل انکاری برخوردار است.
تعریف زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات
زیرساخت‌های فناوری اطلاعات به سخت‌افزار، نرم‌افزار، منابع شبکه و خدمات مورد نیاز برای وجود، عملکرد و مدیریت محیط فناوری اطلاعات سازمان اشاره دارد. این ابزارها به شرکت این امکان را می دهد تا راهکارها و خدمات فناوری اطلاعات را به کارمندان، شرکا و یا مشتریان خود ارائه دهد.
زیرساخت فناوری اطلاعات از اجزایی تشکیل شده است که به نحوی در عملیات فناوری اطلاعات نقش دارد و می تواند برای عملیات تجاری داخلی یا راه حل های تجاری استفاده شود. به طور معمول، یک زیرساخت استاندارد فناوری اطلاعات شامل اجزای زیر است:
سخت افزار
سخت افزار بخش فیزیکی زیرساخت فناوری اطلاعات است و شامل همه عناصر لازم برای پشتیبانی از عملکرد اصلی ماشین ها و دستگاه هایی است که خود زیرساخت را تشکیل می دهند. سرورها، کامپیوترها، مراکز داده، سوئیچ‌ها، هاب‌ها و روترها اجزای اصلی هستند. سایر تجهیزات مانند برق، سیستمهای خنک‌کننده، کابل کشی و فضاهای اختصاصی جزء سخت افزار هستند.
نرم‌افزار
نرم‌افزار به تمام برنامه‌های کاربردی که شرکت برای اهداف داخلی و ارائه خدمات خود به مشتریان استفاده می کند، اشاره دارد. وب‌سرورها، برنامه‌ریزی کابردی، برنامه‌های افزایش بهره وری و سیستم عامل است. سیستم عامل مهمترین مؤلفه نرم‌افزار است و وظیفه مدیریت سخت افزار و اتصال منابع فیزیکی به زیرساخت شبکه را بر عهده دارد.
زیرساخت‌های اصلی فناوری اطلاعات و ارتباطات در سازمان
عمده‌ترین زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات در سازمان عبارتند از:
- شبکه ارتباطی
- مجازی‌سازی
- پشتیبان‌گیری و ذخیره اطلاعات
- مانیتورینگ و پایش
شبکه‌های ارتباطی
منظور از زیرساخت شبکه ارتباطی، بستر نرم‌افزاری و سخت‌افزاری جهت ایجاد مسیر ارتباطی کاربران، سرورها و سرویسهای تحت شبکه با یکدیگر است. در واقع سرویس‌دهندگان مستقر در اتاق سرور و شبکه ارتباطی، زیرساخت لازم برای به اشتراک گذاشتن منابع در یک سازمان را فـراهم می‌آورند. زیرساخت‌های فناوری اطلاعات باید بتوانند اولاً تمامی ارتباطات مجاز بین کاربران با یکدیگر و یا کاربران با سرویس‌دهنده‌ها را با سریع‌ترین و امن‌ترین روش ممکن مقدور سازند. همچنین امکان پیشبرد و به‌روزرسانی آن در آینده و به تناسب نیازمندی‌های جدید سازمان، فراهم باشد.
مجازی‌سازی (Virtualization)
مجازی‌سازی یکی از راهکارهای استفاده بهینه از سخت افزارهای پردازشی و به حداقل رساندن این هزینه هاست. یکی از مزایای کلیدی این فناوری، انعطاف‌پذیری آن است که انتقال، آرشیو و بهینه‌سازی اجزا در آن بسیار ساده و منعطف انجام می‌شود. دسترس‌پذیری بالا (High Availability)، بازیابی در زمان وقوع بحران (Disaster Recovery) و مدیریت حجم کاری (Workload Balancing) از مزایای دیگر این فناوری به شمار می آیندارد.
پشتیبان‌گیری و ذخیره‌سازی اطلاعات
از مهمترین فاکتورها در طراحی زیرساختها، طراحی پایگاههای داده و سیستمهای پشتیبان گیری و ذخیره سازی اطلاعات و داده های مهم سازمان می باشد. دارائی‌های اطلاعاتی سازمان‌ها مانند اطلاعات پروژه‌ها، داده های مالی و سازمانی دارای اهمیت فراوانی می باشند و نگهداری و محفاظت از آنها از مهمترین نیازهای یک سازمان می باشد. برای این منظور هر سازمان نیاز به استفاده از تجهیزات، نرم‌افزارها، روشها و استانداردهایی دارد تا بتواند نگهداشت و امنیت داده‌ها را تضمین کند.
مانیتورینگ
با توجه به اهمیت سرویسهای زیرساختی برای کسب و کار سازمان‌ها، پایش وضعیت آنها و مدیریت رخدادهای احتمالی، یک ضرورت اجتناب ناپذیر است. این کار با استفاده از ابزارها و سیستمهای مانیتورینگ انجام می شود. یکی از مهمترین کارکردهای سیستم مانیتورینگ، تشخیص بروز خطا در سرویس دهی هر یک از زیرساختها و شبکه ارتباطی و اعلام هشدار به مسؤل مربوطه است. داشبورد بازاریابی یک نمونه از سیستم مانیتورینگ است. سیستم پایش برای توسعه و بهبود در آینده نیز کاربرد دارد.
خلاصه و نتیجه‌گیری
زیرساخت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات عامل اصلی در دستیابی به اثربخشی سیستم اطلاعات در سازمان هستند. هر سازمان باید به درستی این زمینه‌ها و زیرساختها را شناسایی کرده و بهبود بخشد. برای سنجش زمینه‌ها و آمادگی سازمان در این حوزه می‌توان از پرسشنامه زیرساخت فناوری اطلاعات استفاده کرد.
با توجه به وابستگی سازمان‌ها به شبکه‌های کامپیوتری و گسترش روز افزون این وابستگی، باید مجموعه‌ی از خدمات و فرآیندها را پیش بینی و اجرایی نمود. اگر این زیرساختها همواره در حال سرویس‌دهی باشند، کسب‌وکار دچار توقف و آسیب نمی‌شود. تیم نگهداشت و پشتیبانی شبکه و زیرساخت این وظیفه خطیر را بر عهده دارد. برخی از شرکت‌ها با استخدام و سازماندهی تیم‌های پشتیبانی، این مأموریت را خود بر عهده می‌گیرند.
این خدمات بسیار تخصصی هستند و برخی دیگر آنرا به شرکت‌های تخصصی، برون‌سپاری می‌کنند. این پشتیبانی بر حسب نیازمندی کارفرما، ممکن است به‌صورت حضوری و یا از راه‌دور و با ارائه دسترسی های محدود و ضروری باشد. در هر حال توافقنامه سطح خدمات مورد نیاز باید بگونه ای تنظیم شود که بتواند نیازهای کارفرما را بصورت کامل پوشش دهد. در اینجا بر حسب درجه اهمیت حوادث رخ داده و تأثیر آن بر کسب و کار سازمان، بازه های زمانی برای رفع موقت مشکل پیش آمده و ارائه راهکار جهت پیشگیری از تکرار آن مشخص خواهد شد.
تهیه و تنظیم: پشتیبانی پارسمدیر
مدیریت فناوری اطلاعات | ۱۴ آبان ۰۱
