برنامه‌ریزی منابع سازمان (ERP)

برنامه‌ریزی منابع سازمان (ERP) یک سیستم مدیریت یکپارچه فرایندمحور است که با استفاده از فناوری امکان پاسخ‌گویی را در زمان واقعی فراهم می‌آورد. از منظر نرم‌افزاری نیز یک سیستم مدیریتی برای یکپارچه‌سازی منابع مختلف سازمان است.

سامانه‌های مدیریت یکپارچه منابع سازمانی ‌ERP راهکارهایی مبتنی بر نرم‌افزار هستند که با هدف انجام جامع فرایندهای کسب‌وکار در هر بنگاه اقتصادی اعم از خصوصی و دولتی و بنگاه‌های غیرانتفاعی در سطح Enterprise اجرا می‌شوند. سیستم‌های برنامه‌ریزی منابع سازمان با در اختیار داشتن طیف وسیعی از کارکردها و بهره‌برداری از بهترین تجارب، عرصه جدیدی از کاربرد علم و فناوری و انجام بهینه فعالیت‌ها در هر بنگاه اقتصادی را فراهم ساخته‌اند. با استفاده از ‌ERP با افزایش اثربخشی و کارایی در نهایت بهره‌وری سازمانی افزایش پیدا می‌کند.

در ایران نیز گرایش به استفاده از برنامه‌ریزی منابع سازمان در حال افزایش است. با وجود مشکلات داخلی می‌توان با درک عوامل حیاتی موفقیت ERP زمینه بکارگیری آن را فراهم کرد. در سازمان‌هایی نیز که این روش را پیاده‌سازی کرده‌اند باید از شاخص‌های کلیدی عملکرد ERP استفاده کرد. به این ترتیب میزان موفقیت قابل اندازه‌گیری و بهبود فرایندهای عملیاتی و مالی قابل حصول است. گام نخست در این حوزه ترویج تفکر فرایند‌محور است.

این سیستم برای سازمان‌های بزرگ و شرکت‌های کوچک و متوسط قابل استفاده است. این سیستم فرآیندهای اصلی سازمان به صورت خودکار پردازش می‌کند. کاهش خطر فرآیندهای کسب‌وکار، گزارش‌گیری سریع و تنظیم برآوردهای سازمان از مزایای این سیستم در سازمان است. نوشته حاضر با ارائه تاریخچه توسعه‌ ERP به ذکر ویژگی‌ها و کاربرد و منافع آنها در سازمان می‌پردازد. در پایان به ملاحظات اجرایی در استقرار این سامانه‌ها اشاره کرده است.

تعریف برنامه‌ریزی منابع سازمان (ERP)

برنامه‌ریزی منابع سازمان برگردان پارسی Enterprise Resource Planing است که با فرم کوتاه ERP نمایش داده می‌شود. سیستم‌های ERP سیستم‌های نرم‌افزاری برای مدیریت کسب‌وکار حوزه‌های عملیاتی هستند. این سیستم‌ها مواردی مانند برنامه‌ریزی، تولید، فروش، بازاریابی، توزیع، حسابداری، مالی، نیروری انسانی، مدیریت پروژه، مدیریت موجودی، نگهداری و تعمیرات، حمل و نقل و تجارت الکترونیکی را پشتیبانی می‌نمایند. معماری این نرم‌افزارها موجب سادگی جریان اطلاعات میگردد. این نرم‌افزارها، امکان یکپارچگی را فراهم می‌نمایند.

انجمن کنترل تولید و موجودی آمریکا ERP در سال ۲۰۰۱ را به صورت زیر تعریف مینماید: روشی برای برنامهریزی و کنترل مؤثر تمامی منابع موردنیاز برای دریافت، تولید، ارسال و پاسخگویی به نیازهای مشتریان در شرکت‌های تولیدی، توزیعی و خدماتی. ERP یک بسته نرمافزاری تجاری است که هدف آن یکپارچگی اطلاعات و جریان اطلاعات بین تمامی بخش‌های سازمان از جمله مالی، حسابداری، منابع انسانی، زنجیره عرضه و مدیریت مشتریان میباشد.

رابطه ERP با CRM و SCM

رابطه ERP با CRM و SCM

سیستم‌های ERP، سیستم‌های اطلاعاتی قابل تغییر و تنظیم هستند. این سیستم، اطلاعات و فرایندهای مبتنی بر اطلاعات در سازمان را در درون واحدهای سازمانی و بین آنها یکپارچه مینمایند. ERP، یک پایگاه داده، یک برنامه کاربردی و یک واسط یکپارچه در تمامی سازمان است. ERP، سیستمی مبتنی بر کامپیوتر است. این سیستم برای پردازش تراکنش‌های سازمان طراحی شده است. هدف آن تسهیل برنامه‌ریزی، تولید و پاسخگویی به‌موقع به مشتریان در محیطی یکپارچه است.

کاربردهای برنامه‌ریزی منابع سازمان

مدیریت منابع سازمانی با هدف شناخت، برنامه‌ریزی، تخصیص و ارزیابی منابع سازمانی شکل گرفت. در گذشته بسیاری از فعالیت‌های زنجبره تأمین به طور سنتی با کاغذ،تلفن و فکس انجام می‌شد. این روش بسیار ناکارآمد، پر هزینه، کند و پر خطا بود. بار شد فناوری، بسیاری از افراد خواستار خودکار سازی فرایند‌های زنجیره تأمین شدند. فلسفه ی وجودی سیستم‌های برنامه‌ریزی منابع سازمانی( ERP ) را می‌توان در راستای همین درخواست و نیاز انسانها به حساب آورد؛چرا که امروزه پیچیدگی بیش از پیش سازمان‌ها و افزایش باور نکردنی حجم اطلاعات، استفاده از سیستم‌های کامپیوتری را به منظور خودکار سازی جریان اطلاعات در تمام سطوح و لایه‌های سازمان ناگزیر نموده است؛امروزه سازو کارهای سنتی و دستی به هیچ وجه پاسخ گوی نیازمندیهای سازمان نیستند. بنابراین سازمان‌ها برای عقب نماندن از قافله ی رقیبان و حفظ مزیت رقابتی خود، مجبور هستند؛ فناوریهای نوین را به کار گیرند.

کاربردهای برنامه‌ریزی منابع سازمان

کاربردهای برنامه‌ریزی منابع سازمان

همانطور که در شکل مشاهده می‌شود سیستم ERP واحدهای مختلف سازمان را در کنار هم قرار می‌دهد. اطلاعات واحدهای مالی، تولید و بازاریابی در کنار منابع انسانی در اختیار مدیران گذاشته می‌شود. گزارش‌های تنظیم شده براساس منابع اطلاعاتی مختلف، امکان تصمیم‌گیری بهتر را برای مدیریت فراهم می‌سازد. این امر به کمک فناوری برنامه‌ریزی منابع سازمانی مهیا می‌شود. فناوری ERP یکی از فناوری‌های بسیار پیشرفته و تأثیر گذار بر روند مدیریت و بهبود عملکرد و بهره‌وری سازمان‌ها می‌باشد. ماهیت نرم‌افزاری این سیستم، پویایی و توسعه پذیری آن، این امکان را برای تحلیلگران و طراحان سیستم فراهم نموده است. در طول زمان به تناسب تغییر نیازمندیهای سازمان آنرا به گونه‌ای توسعه دهند که احتیاجات موجود را برطرف نماید.

سیر تکامل سیستم‌های برنامه‌ریزی منابع سازمان

در سال ۱۹۶۰ سیستم‌های کنترل موجودی طراحی و پیاده سازی شدند.

سپس در سال ۱۹۷۰ سیستم‌های برنامه‌ریزی احتیاجات مواد طراحی شدند.

در دهه ۱۹۸۰ سیستم‌های جدیدی با عنوان برنامه‌ریزی منابع تولید با تمرکز بر بهینه سازی فرایند تولید و هماهنگ سازی مواد با نیازمندی‌های تولید معرفی شدند. سیستم‌های MRP IIحوز ه هایی مانند مدیریت در سطح کارگاه، مدیریت توزیع، مدیریت پروژه، مالی، منابع انسانی و مهندسی را در برمیگرفت.

در دهه ۱۹۹۰ فروشندگان کارکردها و مدول‌های متنوعی را تحت عنوان بخش‌های الحاقی را اضافه نموده و سیستم‌های برنامه‌ریزی منابع سازمان گسترده را ایجاد نمودند.

سیر تکامل سیستم‌های برنامه‌ریزی منابع سازمان

سیر تکامل سیستم‌های برنامه‌ریزی منابع سازمان

سیستم‌های برنامه‌ریزی منابع سازمان گسترده که شامل سیستم‌های برنامه‌ریزی و زمانبندی پیشرفته و راه حل‌های کسب‌وکار الکترونیکی مانند مدیریت روابط مشتریان و مدیریت زنجیره تامین را در برمی‌گیرد. در ذیل برخی از منافع و معایب و مشکلاتی که سازمان‌ها می‌بایست برای کسب منافع از سیستم‌های برنامه‌ریزی منابع سازمان بر انها فائق آورده شده اند. سیر تکاملی نرم‌افزار ERP، از یک سو به شدت متأثر از سیر تکاملی سخت افزارها و نرم‌افزار‌های کامپیوتری و از سوی دیگر متأثر از تحولات صورت گرفته در زمینه ی مدیریت سازمان‌ها و محیط رقابتی حاکم بر آنهاست. ERP، به منظور غلبه بر مشکلات سیستم‌های عملیاتی موجود در سازمان‌ها که از اوایل دهه ۱۹۶۰ میلادی توسعه پیدا کرده بودند به وجود آمد.

خلاصه و جمع‌بندی

برنامه‌ریزی منابع سازمان می‌تواند تمامی فرایندهای درون سازمانی را یکپارچه نماید. سیستم مالی، منابع انسانی، تولید، زنجیره تامین، خدمات، تدارکات و سایر موارد را شامل می‌شود. سیستم ERP در  تمامی این فرایندها را در یک سییستم واحد ادغام می‌کند. سیستم‌های جدید برنامه‌ریزی منابع سازمانی اساسا همه چیز را در بر میگیرند. خدماتی مانند تجزیه، تحلیل و میزان کارایی را برای همه جوانب کسب‌وکار ارائه می‌دهند.

سیستم‌های ERP به جریان اطلاعات در زمان واقعی را در سراسر بخش‌های سازمان سرعت می‌بخشد. بنابراین می‌تواند تصمیمات مبتنی بر داده‌ها را مدیریت کند و عملکردی مدیریت شده در کسب‌وکار داشته باشید. این سیستم طیف وسیعی از فعالیت‌ها است که به بهبود عملکرد یک سازمان منتهی می‌شود. تمام داده‌ها و فرایندهای یک سازمان را در یک سیستم نرم‌افزاری و در قالب یک بانک اطلاعاتی به صورت پیوسته، منظم و دقیق مدیریت می‌نماید.

این سیستم به سازمان‌ها و شرکت‌ها کمک می‌نماید تا فرایند دقیق برنامه‌ریزی کلیه منابع سازمان را در جهت کاهش هزینه و افزایش درآمد مدیریت نمایند. این سامانه شامل چندین برنامه کاربردی است. این برنامه‌ها به صورت یکپارچه همه فعالیت‌های داخلی یک سازمان را در گستره واحدهای عملیاتی سازمان مدیریت می‌کند. تعریف و ماهیت مکانیزاسیون برنامه ­ریزی منابع سازمانی، علم بکارگیری مجموعه­ای از سیستم‌­های الکترونیکی و کامپیوتری، در تمامی فرایندهای کاری یک سازمان است.


دانلود فصل دو و ادبیات پژوهش برنامه‌ریزی منابع سازمان ERP

فصل دو شامل ادبیات پژوهش و مبانی نظری برنامه‌ریزی منابع سازمان به صورت فایل ورد همراه با رفرنس فارسی و انگلیسی

آخرین به‌روزرسانی: منابع فارسی ۱۴۰۱ و منابع لاتین ۲۰۲۲

تعداد صفحات: ۴۹ صفحه با فونت لوتوس و فاصله خط ۱.۳

نکته: اگر به پارس‌مدیر اعتماد دارید خرید انجام دهید.