پیشینه پژوهش و مبانی نظری
پیشینه پژوهش و مبانی نظری بررسی مطالعات گذشته و نظریههای موجود پیرامون پدیده مورد مطالعه است که در نهایت به چارچوب نظری پژوهش ختم میشود. در پایاننامه کارشناسی ارشد و رساله دکتری مدیریت این بخش در فصل دوم ارائه میگردد.
پیشینه پژوهش معمولا نقدی از دانش موجود درباره موضوع پژوهش است. اگر درست صورت پذیرد، به بیان مسئله کمک میکند و یافتههای تحقیق را به پزوهشهای قبلی متصل میسازد. بررسی پیشینه در هر تحقیق علمی چه در قالب مقاله مروری و چه در قالب مقاله علمی-پژوهشی الزامی است. از جمله فواید خواندن و مطالعه، راههای کسب مطالب از مراجع مختلف(اینترنت،کتاب،مقاله و …)،مسائل و مشکلات برای مطالعه، یادگیری موثر مهارتها برای رسیدن به هدف و خیلی از مطالب دیگر که دوستان به آنها اشاره نمودند. بررسی پیشینه تحقیق مبحث بسیار جالب و پر کاربردی است که اگر کمی بیشتر روی آن وقت بگذاریم روی روش تحقیقمان اثرات مثبتی خواهد داشت.
ادبیات و مبانی نظری پژوهش در فصل دوم پایاننامه مدیریت مطرح میشود. در پروپوزال مدیریت نیز بعد از بیان مساله و اهمیت و ضرورت تحقیق به مبانی نظری و پیشینه پژوهش پرداخته میشود. ادبیات تحقیق لازمه انجام هر مطالعهای است زیرا هم به درک بیشتر پدیده مورد مطالعه کمک میکند و هم مانع از انجام دوباره کاری میشود. در تحقیق کتابخانه ای ابزار اصلی گردآوری دادهها مطالعه پیشینه پژوهش است. در مطالعات کیفی مانند انواع روشهای فرامطالعه شامل روش فراترکیب و روش فراتحلیل از مطالعه ادبیات و مبانی نظری پژوهش استفاده میشود. برای نگارش پیشینه پژوهش بهتر است از روش مرور سیستماتیک استفاده شود.
هدف بررسی پیشینه و مبانی نظری پژوهش
۱- تعریف و تحدید مسئله (پژوهشگر با بررسی پیشینه تحقیق، ابتدا با تحقیقات عمده موضوع مورد مطالعه آشنا میشود و با توجه به موضوعاتی که نسبت به آنها علم پیدا کرد، موضوعات فرعی آن را مشخص میکند و مسئله تحقیق را تحدید میکند و مرزبندی)
۲- قرار دادن یافتههای تحقیق در چارچوب تحقیقات قبلی: پژوهشگر برای افزودن به دانش موجود در هر زمینهای باید رابطه تحقیق خود را با دانش موجود پیدا کند .پژوهشگر بیان میکند که تحقیقات قبلی چه سهمی در روشن شدن مسئله مورد بررسی دارند و تحقیق کنونی چه نقشی در گسترش دانش درباره مسئله مورد بررسی خواهد داشت .
۳- اجتناب از دوباره کاری: بررسی کامل پیشینه پژوهشگر را قادر میسازد که از تکراریهای ناخواسته خودداری کند.
۴- انتخاب روشها و ابزار اندازهگیری دقیق تر:با بررسی پیشینه تحقیق میتوان از روشهای مورد استفاده در تحقیقات قبلی از جمله ابزار اندازهگیری، روش نمونهگیری و …، آگاه شد و به نقاط قوت و ضعف آنها پی برد.
فرایند بررسی پیشینه و مبانی نظری پژوهش
منابع اطلاعاتی تحقیق به دو دسته تقسیم میشوند: منابع دست اول و منابع دست دوم.
منابع دست اول: مطالعات ،نوشتههای اولیه یک نظریه پرداز ،پژوهشگر یا شاهد زنده در یک واقعه است. این منابع حاوی تمام گزارش تحقیق، نظریه یا بیانات یک ناظر استو به این دلیل مفصل و بعضی موارد خیلی فنی است.
منابع دست دوم نهاده ادبیات نظری و تجربی قبلی است. منبع اطلاعاتی دست دوم یک دید کلی درباره مطلب فراهم میآورد.
بررسی تحقیقات قبلی و تدوین پیشینه تحقیق باید منابع اطلاعاتی مرتبط با موضوع تحقیق جایابی و مورد تحلیل قرار گیرد و به همین منظور پژوهشگر باید مراحل زیر را طی کند :
- مشخص کردن واژگان کلیدی
- جستجوی منابع اطلاعاتی
- یافتن عنوان مقالههای مرتبط با موضوع تحقیق
- جایابی نسخه هایی از مقالههای مورد نیاز
- گزینش مقاله مرتبط
- طبقه بندی مقالهها
- تهیه چکیده
- تهیه کتاب شناسی
- نقد مقالهها و گزارشها
- تدوین چارچوب نظری و یا تجربی تحقیق
از ابتدای هزاره سوم با رشد سریع علم، میزان مطالعات و پژوهشهای پیشین بسیار زیاد شده است. روشن است پژوهشگر نمیتواند همه این مطالعات را مورد بررسی قرار دهد. در همین راستا گاهی تمرکز بر علمسنجی است با این وجود بهتر است منابع معتبر علمی مانند ساینس دایرکت، امرالد، اشپرینگر و وبآو ساینس هدف قرار گیرند.
تنظیم گزارش پیشینه تحقیق
هر منبع پس از مطالعه ،چکیده سازی و رده بندی میشود .مرتبط ترین و به هنگام ترین منیع باید اول مطالعه شود .از این مطالعه پزوهشگر میتواند فهم قابل قبولی از مسئله پیدا کند و نسبت به رده بندی منابع تصمیم بگیرد.چکیده سازی یک گزارش یا مقاله، که معمولا روی یک کارت یا برگه ۸*۱۲ سانتی متری نوشته میشود دارای مراحل زیر است :
۱-نخست چکیده یا خلاصه مقاله یا گزارش مطالعه میشود تا لزوم مطالعه مقاله یا گزارش به صورت کامل روشن شود .
۲-اگر منبع به اندازه کافی با مسئله مربوط باشد به نکات اصلی توجه بیشتر میشود و بخشهای مربوط برای مطالعه دقیق تر و چکیده سازی انتخاب میشود .
۳-مشخصات کتاب شناسی (فهرست منابع) به سبکی که مورد نظر پژوهشگر است ضبط میشود .اگر سبک خاصی مورد نظر نباشد از سبک متداول روان شناسان امریکایی APA پیروی میشود .
ترتیب ارائه مطالب عبارت است از :
- چکیده
- بیان مسئله
- اهمیت و بررسی پیشینه
- سؤال یا فرضیههای پژوهش
- نتایج،خلاصه یا بحث با نتیجهگیری ضمنی
نتیجهگیری
بررسی پیشینه ،یک توالی نقل قول نیست، بلکه تلفیق مطالب بررسی شده و تفسیر پژوهشگر از دانش موجود درباره مسئله است. گزارش بررسی پیشینه به بخشهای زیر تقسیم میشود: مقدمه، نقد تحقیقات قبلی، خلاصه. در مقدمه هدف یا وسعت بررسی بیان میشود. هدف ممکن است یک بررسی مقدماتی برای بیان یک مسئله یا ارائه یک طرح تحقیق یا یک بررسی کامل به منظور تحلیل و نقد دانش مبتنی بر تحقیق مربوط به یک موضوع باشد.اساس بررسی نقد پیشینه است. پژوهشگر باید بررسی را طوری تنظیم نماید که به طور منطقی انتخاب و اهمیت مسئله را توجیه نماید. خلاصه کردن مقالات تحقیق یک بررسی آگاه کننده نیست. پژوهشها باید بر حسب سهمی که به افزایش دانش درباره موضوع دارد، ازجمله نقد طرحها و روشهای به کار رفته برای به دست آوردن آن دانش، رده بندی ،مقایسه و مقابله شوند.
منبع: سرمد، زهره؛ بازرگان، عباس؛ حجازی، الهه. (۱۳۹۴). روشهای تحقیق در علوم رفتاری. تهران: آگاه.
سلام
تحقیقکه در رابطه با کرونا و رضایت از زندگی مثلا نوشته شده و پیشینه بیشتر به قرنطینه و تعریف رضایت از زندگی پرداخته و فقط یک یا دو مورد اشاره کرده بر روی کرونا و تثیراتش .در این تحقیق سوال طرح شده به جای فرضیه .ایا مقاله ایراد داره یا به خاطر اطاعات کمش هست ؟؟ روش پژوهشش توصیفی مقایسه ای هست .
لطفا راهنمایی بفرمایید
ماژول بررسی پیشینه پژوهش پیشنهاده در کدام قسمت قرار دارد؟