نوآوری باز

نوآوری باز به معنای خلق و اشاعه ایده در درون و برون سازمان و پذیرش ایده‌های جدید در سراسر صنعت و کسب‌وکار است. این مدل نه تنها به توسعه ایده‌ها کمک می‌کند بلکه ایده‌های نوآورانه مجاز بیشتری برای استفاده خارج از شرکت‌ها خلق می‌شود. مدیران جهت رهبری نوآورانه با چنین رویکردی شرکت را مؤثرتر و با کارایی بهتر جلوه می‌دهند.

در سال‌های اخیر مدل کسب‌وکار نوآوری بسته با چالش‌های محیطی متعددی رو به رو شده است. این چالش‌ها شامل افزایش دانش کارکنان و میزان تحرک بسیار بالای آنها، پیدایش سرمایه گذاری جسورانه خصوصی، کوتاه شدن چرخه عمر تکنولوژی‌ها و افزایش هزینه‌های R&D می‌باشد. با توجه به چالش‌های مذکور، رقابت با مدل کسب‌وکار‌های نوآوری بسته بسیار مشکل است. به این ترتیب ایده نوآوری باز در پاسخ به چنین چالش‌هایی مطرح گردید.

نوآوری سازمانی، فرایندی است که کارآفرین با بکارگیری خلاقیت، فرصت‌های کارآفرینی را شکار می‌کند. به این ترتیب فرصت‌های جدیدی به بازار آورده و در سراسر آن پخش می‌کنند. نوآوری می‌تواند با توسعه محصول جدید، خدمات جدید و فرایندهای جدید، بر بازار اثر گذارد. همچنین از طریق دانش، مهارت‌های فناوری و تفکر خالقی، مزیت رقابتی ایجاد کند. نظر به اهمیت موضوع در این مقاله مفهوم نوآوری باز تشریح شده است.

تاریخچه و مفهوم نوآوری باز

مفهوم و واژه نوآوری باز (Open innovation) اولین بار توسط هنری چسبرو (Henry Chesbrough) استاد دانشگاه کالیفرنیا ابداع و بکار گرفته شد. البته شاید بتوان گفت که این مفهوم به شکل عملی و کاربردی از دهه ۶۰ میلادی مورد استفاده بوده است. اما در سال ۲۰۰۳ بود که هنری چسبرو مفهوم نواوری باز را اولین بار بکار برد.

تعریف هنری چسبرو از نوآوری باز

در تعریف علمی هنری چسبرو نوآوری باز را اینگونه تعریف می‌کند: پارادایمی که در آن فرض می‌شود بنگاه‌ها می‌توانند و باید از ایده‌های خارج از بنگاه و همچنین داخل بنگاه و راه‌های ورود به بازار خارج و داخل بنگاه به منظور توسعه و پیشرفت فناوری‌ها و بنگاه شان استفاده کنند. به بیان ساده در مفهوم نوآوری باز این تفکر وجود دارد که در عصری که دانش بطور گسترده توزیع و پراکنده شده است. شرکت‌ها و سازمان‌ها نمی توانند تنها به تحقیقات و نوآوری‌های خود بسنده کنند. برای درک بهتر پرسشنامه نوآوری باز را مطالعه کنید.

همچنین نوآوری‌ها و ایده‌هایی که در یک سازمان/بنگاه وجود دارد می‌تواند با روش‌های مختلف با دیگر سازمان ها/شرکت‌های خارج از این بنگاه یا سازمان به اشتراک گذاشته شود. روش‌هایی مانند شکل دهی شرکت‌های زایشی، همکاری مشترک، فروش مجوز/حق ثبت و اختراع.

نوآوری باز و بسته

الگو یا پارادایم نوآوری بسته (Closed innovation) بیان می‌کند که یک نوآوری موفق نیازمند کنترل و مالکیت بر سرمایه فکری است. یک دانشگاه، سازمان یا شرکت باید بر شکل‌گیری و مدیریت ایده‌ها که منشا شکل‌گیری یک نوآوری هستند کنترل و نظارت داشته باشند. ریشه این مفهوم به دوره‌ای باز می‌گردد که دانشگاه‌ها به شکل مستقل تحقیق و توسعه انجام می‌دادند و در تجاری سازی آن مشارکت نداشتند که این وضعیت منجر به شکل‌گیری مراکز تحقیق و توسعه توسط سازمان‌ها و شرکت‌های بزرگ شد تا بتوانند محصولات/خدمات خود را تجاری کرده و به بازار عرضه کنند.

ضمن اینکه بعدها این فرایند منتج از بازار و نیازهای بازار شد. تحولات مختلف جهانی و وجود نقایصی در روش نوآوری بسته از جمله اینکه بسیاری از شرکت‌های تولید و تجاری مجبور بودند نیازهای خود به تحقیق و توسعه و نوآوری را خود تامین کنند. این کار از آنها هزینه و زمان زیادی می‌گرفت، همچنین جابجایی نیروی کار خبره و ماهر، وجود تعداد زیادی ایده‌های بکر و جذاب در خارج از سازمان‌ها و شرکت‌ها و توانمندی‌های شرکت‌های کوچکتر در زنجیره ارزش یک شرکت بزرگ و همچنین گسترش ارتباطات و  فناروی اطلاعات سبب شد که بسیاری از سازمان ها، دانشگاه‌ها و شرکت‌های بزرگ به پارادایم نوآوری باز روی آورند.

نوآوری باز در ادامه و به منظور بهبود و تکامل روش‌ها و الگوهای نوآوری بسته شکل گرفته است. در واقع در زمانیکه به دلایلی همچون افزایش دردسترس بودن و جابجایی نیروی کار ماهر و خبره، رشد بازار سرمایه گذاری مخاطره پذیر، وجود گزینه‌های ایده و محصول در خارج از یک سازمان/بنگاه و افزایش ظرفیت و توانایی عناصر موجود در زنجیره ارزش یک بنگاه دیگر مدل نوآوری بسته کارایی نداشت، بنگاه‌ها و سازمان‌ها ناخواسته به سمت نوآوری باز روی آوردند.

خلاصه و جمع‌بندی

نوآوری باز مفهومی است که در اکوسیستم نوآوری در بازارهای کنونی مطرح شده است. شرکت‌ها جهت نوآوری بسته از افراد باهوش و خبره در یک حوزه بهره می‌گیرند. در نوآوری باز این تفکر وجود دارد که همه افراد خبره و باهوش برای ما کار نمی کنند و در شرکت ما وجود ندارند. بنابراین ما باید به دنبال افراد یا تیم‌های باهوش و خبره در حوزه کارمان در خارج از سازمان/شرکت خود بگردیم. در نوآوری بسته این تفکر وجود دارد که برای بهره بردن از تحقیق و توسعه و نوآوری ما باید آن را در درون سازمان خود خلق کرده، توسعه داده و عرضه کنیم.

نوآوری باز این تفکر مبتنی بر این اندیشه است که تحقیق و توسعه درون یک سازمان/شرکت تنها بخشی از نیازهای ما را پوشش می‌دهد. تحقیق و توسعه خارج از یک سازمان/شرکت نیز می‌تواند برای آن سازمان/شرکت ارزش آفرینی قابل توجهی داشته باشد.

لازم به ذکر است که در حال حاضر نمی توان مرز یا معیار مشخصی برای نوآوری در سازمان‌ها و بنگاه‌ها تعریف کرد. به بیان ساده ممکن است برخی از بنگاه‌ها از الگویی در نوآوری خود استفاده کنند که به پارادیم نوآوری بسته نزدیک است. بنگاه/سازمانی دیگر از الگویی که به پارادایم نوآوری باز نزدیک است، استفاده کند. در واقع مفهوم نوآوری باز فراتر از خرید و فروش مالکیت‌های فکری رفته و امروزه اشکال مختلفی به خود می‌گیرد که از تولید یک محصول یا تغییر فرایندهای یک سازمان را شامل می‌شود.