کارآفرینی زنان
کارآفرینی زنان اشاره به فعالیت‌های بانوان برای راه‌اندازی کسب‌وکارهای شخصی با استفاده از توانمندی، تفکر کارآفرینانه و سرمایه فردی دارد. کسب‌وکارهای خانگی و فعالیت‌های کارآفرینی زنان روستایی یا راه‌اندازی سازمان‌های کوچک و متوسط توسط بانوان در این همین زمره قرار دارد.
زنان با کارآفرینی می‌توانند توانایی‌های خود را آشکار سازند و موانعی که در بروز استعدادهای خود دارند رفع نمایند. به این ترتیب هر روز بیشتر و بیشتری می‌توانند بر جسارت‌های خود بیافزیایند. بانوان در کشورهای در حال توسعه امید اول برای ارتقای خانواده‌ها و رشد و توسعه کشورهای خود هستند. موفقیت زنان کارآفرین در این جوامع نه تنها سبب سود اقتصادی می‌شود بلکه منافع اجتماعی و فرهنگی هم ایجاد می‌نماید. این در حالی است که میلیون‌ها زن در این کشورها با موانع ساختاری و فرهنگی در کسب‌وکار مواجه هستند. آنها مشکلات نتعددی مانند فقدان سرمایه، منابع و قدرت اقتصادی را تحمل می‌کنند.
عدم تعادل در نیروهای بازار کار شان می‌دهد که محدودیت‌ها و موانع اشتغال زنان بسیار زیاد است. بدیهی است جذب این سرمایه ملی در سازمان‌های دولتی که اکثراً با تورم نیروی انسانی مواجه هستند، عملی نیست. بنابراین ضرورت توسعه زنان در اقتصاد ملی، رویکرد اصلی و خودجوش جامعه برای غلبه بر مشکلات و بحران‌های موجود، توجه به کارآفرینی است. نظر به اهمیت موضوع در این مقاله کارآفرینی زنان از دیدگاه مدیریت کارآفرینی تشریح و بیان شده است.
موانع کارآفرینی زنان
در ابتدای هزاره سوم، جهان با یک پدیده اجتماعی اقتصادی به نام مشارکت اقتصادی زنان در مشاغل خارج از خانه روبه‌رو شده است. کارآفرینی زنان نیز یکی از ابعاد این پدیده است که در کشورهای توسعه‌یافته به خوبی پذیرفته شده است. با این وجود حضور زن در جوامع عقب‌افتاده با موانع و مقاومت‌هایی همراه است. برخی از این موانع در کشورهایی مانند ایران عبارتند از:
- موانع فردی
- مشکلات و مسائل خانوادگی
- موانع اجتماعی
- موانع اقتصادی
- مسائل کارآفرینی
در بعد فردی بیشتر انگیزهها، ویژگی‌های شخصیتی و ویژگی‌های جمعیت شناختی مدنظر است. می‌توان گفت میان توانایی‌های شخصیتی از قبیل اعتماد بنفس و خودکارآمدی کارآفرینانه با اشتغال زنان رابطه متقابل وجود دارد. بطوریکه پنداشت از خود و اعتماد بنفس بالا تأثیر مستقیم بر کارآفرینی، پیشرفت شغلی زنان و مدیریت زنان تاثیر دارد. براساس نظریه‌های بازار کار زنان اصولاً در کشورهای عقب‌مانده خود زنان نیز نسبت به کارآفرینی هم‌جنسان خود دیدگاه منفی دارند.
در بعد خانوادگی نوع نگاه سنتی حاکم بر خانواده‌های ایرانی پدیده کار زنان را مذموم می‌شمارد. مخالفت با کار زنان و ناپسند شمردن کار بانوان در بیرون کم و بیش در خانواده‌های ایرانی وجود دارد. در بعد اجتماعی هنجارهای رایج در زمینه تقسیم کار، وجود نوعی مرزبندی طبیعی میان کار زنان (خانهداری) و مردان (امور بیرون منزل) دلالت دارد. مسئله تعدد نقش زنان بطوریکه انتظار انجام مسئولیت‌های متفاوت زنان در خانه آنها را دچار تنش و نوعی تضاد نقش و فشارهای ناشی از آن میکند.
فرصت‌های کارآفرینی زنان
همواره از مشکلات و موانع صحبت کردن ساده و بی‌نتیجه است. باید با نگاهی روبه‌جلو در جستجوی شناخت فرصت‌ها و نقاط بانوان در حوزه کارآفرینی بود. برخلاف باور عموم ایده‌های زیادی برای کارآفرینی زنان وجود دارد. زنان این قدرت را دارند که هر ایده‌ای که دارند را محقق کنند و کسب‌وکار خود را راه‌اندازی کنند. زنان زیادی وجود دارند که می‌توانند کارهایی را که به اشتباه در باور عموم مردانه هستند بهتر از مردان انجام دهند.
برای نمونه یک زن می‌تواند خلبان یا پلیس بهتری از یک مرد باشد. همین موضوع درباره کارآفرینی زنان هم صادق است. زنان می‌توانند یک کارخانه یا کسب‌وکار بزرگ با هزاران کارمند را راه‌اندازی و آن را اداره کنند. پس به عنوان یک زن نباید خود را محدود نکنید و با اعتمادبه‌نفس و پشتکار مسیر کارآفرینی خود را آغاز کنید. برخی از ایده‌های کارآفرینی زنان برای شروع یک کسب‌وکار عبارت‌اند از:
- کارگاه تولیدی
- شرکت خدماتی
- فروشگاه
- مرکز آموزشی
- باشگاه ورزشی
زنان ایرانی در سال‌های اخیر به مساله ورزش، سلامتی و تناسب اندام اهمیت بسیاری زیادی می‌دهند. محدودیت ورود آقایان به این حوزه یک فرصت اشتغال و کارآفرینی بزرگ را برای زنان در حوزه ورزشی فراهم کرده است. مراکز آموزشی نیز به مدیرانی صبور و با روابط عمومی بالا نیازمند است. ویژگی‌هایی که در زنان بهتر از مردان دیده می‌شود. بنابراین می‌تواند یک ایده کارآفرینی خوب باشد. کارآفرینی زنان می‌تواند در ایجاد کارگاه‌های تولیدی نیز تجلی یابد. این به استعدادها و مهارت‌های زنان در حوزه تولید بستگی دارد.
خلاصه و جمع‌بندی
زنان کارآفرین، زنانی هستند که به تنهایی با با مشارکت و یا از طریق ارث، کسب‌وکاری را ایجاد می‌کنند. همچنین با قبول خطرات مالی و مسئولیت‌های اجتماعی، اخلاقی، روانی و مالی در اداره روزانه شرکت می‌کنند. آنها با خلاقیت و نوآوری محصولات جدیدی را ایجاد یا گسترش می‌دهند تا در بازار بر رقبا غلبه نمایند. به‌طور کلی چالش‌های پیش روی زنان کارآفرین را می‌توان به ۴ دسته فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و فردی تقسیم کرد.
همه زنان در تمام دنیا برای اشتغال و فعالیت اقتصادی با مشکلاتی روبه‌رو هستند و در اکثر کشورها امتیازات و حقوق‌های کمتری از مردان دارند. می‌توان گفت که این مشکلات برای اشتغال و کارآفرینی زنان در ایران بیشتر از سایر نقاط دنیا است. زیرا نوع تربیت دختران و محدودیت آنها در بسیاری از مسائل و شرایط محیط در ایران متفاوت با کشورهای دیگر است. نیمی از جمعیت کشور ما را زنان تشکیل می‌دهند؛ اما نرخ مشارکت آنها در فعالیت‌های اقتصادی ۲۰ درصد است و فاصله زیادی با نرخ ۵۰ درصدی مشارکت زنان در کشورهای دیگر دارد.
