روش تحقیق فراترکیب

روش تحقیق کیفی فراترکیب

منبع: آموزش روش فراترکیب نوشته آرش حبیبی نشر الکترونیک پارس مدیر

روش تحقیق فراترکیب Meta-synthesis یا متاسنتز روشی مبتنی بر مرور سیستماتیک مطالعات کتابخانه‌ای جهت دستیابی به شناخت عمیق پیرامون پدیده مورد مطالعه است. روش فراترکیب یا متاسنتز یک روش تحقیق کیفی محسوب می‌شود. با رشد تحقیقات در حوزه های مختلف علوم و مواجه شدن جامعه علمی با انفجار اطلاعات، اندیشمندان در عمل به این نتیجه رسیده اند که اطلاع و تسلط بر تمامی ابعاد یک رشته و به روز بودن در این زمینه تا حدود زیادی امکان پذیر نیست، لذا انجام پژوهش های ترکیبی که عصاره تحقیقات انجام شده در این موضوع خاص را به شیوه نظام مند و علمی فرا روی پژوهشگران قرار میدهند، گسترش روزافزون یافته است. در روش فراترکیب زمانی پژوهشگر داده های ثانویه نتایج حاصل از سایر مطالعات را برای پاسخگویی به نتایج خود ترکیب نموده و نتایج جدیدی به دست می آورد.

روش فراترکیب در دسته تحقیقات فرامطالعه قرار می‌گیرد. فرامطالعه یکی از روش هایی است که به منظور بررسی، ترکیب و آسیب شناسی مطالعات پیشین به کار می رود. فرامطالعه دربرگیرنده مجموعه فراتحلیل، فراترکیب، فراروش و فرانظریه است. فراترکیب پژوهشی است که خود به ارزشیابی پژوهش های دیگر می پردازد. از این رو از آن تحت عنوان ارزشیابی ارزشیابی ها یاد می کنند. بنابراین فراترکیب نوعی پژوهش درباره پژوهش های دیگر است. فراترکیب را میتوان مطالعه و بررسی نظام مند پژوهش های گذشته دانست. به طور کلی فراترکیب، به نوعی مطالعه کیفی است که از اطلاعات و یافته های استخراج شده از مطالعات دیگر با موضوع مرتبط و مشابه استفاده می کند، به گفته ای فراترکیب، ترکیب تفسیر تفسیرات داده های اصلی مطالعات منتخب است.

تعریف روش فراترکیب (متاسنتز)

فراترکیب فرایند جستجو، ارزیابی، ترکیب و تفسیر مطالعات کمی یا کیفی در یک حوزه خاص است. در حال حاضر استفاده گسترده‌ای از رویکرد فراترکیب در حوزه مدیریت و روش تحقیق کیفی است. در کل سه هدف اصلی برای فراترکیب بیان شده است که شامل ساخت تئوری، شرح تئوری و توسعه مفهومی خاص می‌باشد. بنابراین در پژوهش کیفی با رویکرد فراترکیب در پی فهم شاخص‌ها و اجزای دخیل در پدیده مورد مطالعه می‌باشیم.

تحلیل داده‌ها و محتوای تحقیقات کیفی دوره ارشد و دکتری به روش فراترکیب پذیرفته می شود.

در روش فراترکیب یا متاسنتز هدف بررسی و مطالعه سیستماتیک پژوهش های قبلی انجام شده در حوزه مورد نظر ما است، و نهایتاً کار با تحلیل نتایج و یافته ها توسط پژوهشگر اتمام پیدا می کند و خروجی آن چراغ راهی برای یافتن خلاء های تحقیقاتی، نوآوری در متدلوژی و روش تحقیق برای حوزه مورد نظر ما است.

روایی و پایایی روش فراترکیب

روش تحقیق قراترکیب مبتنی بر مطالعات کتابخانه‌ای است بنابراین از ابزارهای ارزیابی حیاتی برای سنجش روایی و پایایی آن استفاده می‌شود. برخی از مهم‌ترین ابزارهای لازم در این زمینه عبارتند از:

با استفاده از ابزار گلین یا روش CASP می‌توان میزان اعتبار نتایج حاصل از تحلیل فراترکیب را مورد سنجش قرار داد. روش‌های مختلف دیگری نیز برای ارزیابی روایی و پایایی تحقیق کیفی نیز وجود دارد که در حوزه متاسنتز نیز قایل استفاده است.

مراحل روش تحقیق فراترکیب

روش‌های متعددی برای انجام فراترکیب پیشنهاد شده است که الگوی هفت مرحله‌ای سندلوسکی و باروسو بیشترین کاربرد را دارد.

گام نخست: تنظیم سوال‌های پژوهش

نخستین گام فراترکیب تنظیم پرسش‌های پژوهش است. نخستین سوال برای شروع فراترکیب چه‌چیزی (What) است. همچنین می‌توان سوالاتی را با مضمون چه؟ چه وقت؟ و چگونه مطرح کرد: شاخص‌های اصلی مقوله مورد مطالعه کدامند؟ شاخص‌های مقوله مورد مطالعه شامل چه مواردی است؟ شاخص‌های مقوله مورد مطالعه چه ارتباطی با یکدیگر دارند؟

گام دو: بررسی نظام‌مند متون

در این مرحله پژوهشگر به جستجوی سیستماتیک مقالات منتشر شده در مقاله‌های معتبر خارجی و داخلی با هدف تعیین اسناد معتبر، موثق و مرتبط در بازه زمانی مناسب  می‌پردازد. ابتدا کلمات کلیدی مرتبط گزینش می‌شود. این واژگان در جدولی لیست می‌شود.

گام سه: جستجو و بررسی مقاله‌های مرتبط

پس از شناسایی واژگان کلیدی تحقیق، مجموعه مقاله های حاوی واژگان کلیدی شناسایی می شود. این مقالات براساس مواردی چون عنوان، چکیده، محتوا و روش تحقیق مانند نمودار زیر غربال می‌شوند و مقاله های نهایی استخراج می شوند.

مراحل روش تحقیق فراترکیب

مراحل روش تحقیق فراترکیب

گام چهار: استخراج اطلاعات مقالات

در این مرحله محتوای مقالات به دقت مطالعه شده و شاخص های اساسی استخراج می شود.

گام پنج: تجزیه‌وتحلیل و ترکیب یافته‌های کیفی

مهمترین بخش یک تحقیق کیفی به روش فراترکیب این مرحله است که توسط سایت پارس‌مدیر انجام می‌شود.

گام شش: پایایی و اعتبار مدل (کنترل کیفیت)

در پژوهش کیفی منظور از اعتبار، مفاهیمی شامل دفاع‌پذیری، باورپذیری، تصدیق‌پذیری و حتی بازتاب‌پذیری نتایج تحقق است. یکی از شاخص‌های پایایی تحقیق کیفی، ارزیابی دو یا چند سند از حیث ارجاع به شاخصی خاص است. با استفاده از نرم‌افزار maxqda و محاسبه شاخص کاپا می‌توان پایایی را ارزیابی کرد.

گام هفت: استخراج اطلاعات مقالات

در این مرحله از فراترکیب یافته‌های حاصل از مراحل قبل ارائه می شود. استفاده از انتروپی شانون در این مرحله مرسوم است.

نتیجه‌گیری

روش فراترکیب یک رویکرد کیفی مناسب برای مطالعات مدیریت است. روش­های متعددی برای تحقیق و شناخت واقعیت و پدیده­های اجتماعی در حوزه علوم انسانی و مدیریت وجود دارد. فراتحلیل یکی از این روش هاست. فراتحلیل یکی از روش­های توصیفی است که تحقیقات انجام شده را ارزیابی می کند. فراتحلیل عبارت است از از تحلیل آماری بسیاری از مطالعات و تحقیقات منفرد در حوزه ای معین به منظور ترکیب و یکپارچه سازی نتایج آنها. در فراتحلیل تحقیقات موجود، تاکید بر ترکیب و یکپارچه سازی نتایج آنها جهت استفاده علمی و کاربردی است. بنابراین فراتحلیل، مقایسه نتایج تحقیقات دیگران است. برای ارزشیابی مقاله ها می توان از برنامه مهارت های ارزیابی حیاتی CASP استفاده کرد.

در روش متاسنتز با استفاده از مطالعات کتابخانه ای و به روشی نظام‌مند کوشش می‌شود تا مقالات و تحقیقات مرتبط با موضوع مورد مطالعه شناسایی شود. یکی از روش‌های مناسب برای این منظور استفاده از روش هفت مرحله‌ای سندلوسکی و باروسو است. با شناسایی مقاله‌های مرتبط به استخراج متون و مقوله‌های زیربنایی پدیده مورد مطالعه پرداخته می‌شود. در این روش نیز مانند سایر روش‌های تحقیق کیفی در نهایت کدهای مختلف و متعددی استخراج می‌شود. روش‌های مناسبی نیز برای ارزیابی روایی و پایایی روش تحقیق فراترکیب وجود دارد که ابزار گلین و برنامه‌های ارزیابی حیاتی از جمله آنها هستند. بطور کلی می‌توان گفت روش فراترکیب روش بسیار مناسبی برای تحقیق کیفی است.